Toen ik ruim twee jaar geleden mijn eerste stukje onder deze titel schreef was dat naar aanleiding van mijn eigen irritatie over mensen die geringschattend deden over kunst. De term linkse hobby bestond nog niet en de economische crisis was “iets van banken”.

Inmiddels is duidelijk dat er financieel zware tijden gaan komen voor de kunsten: gemeentes en provincies zijn al begonnen met bezuinigen en van het nieuwe kabinet wordt het ergste verwacht. We hadden al de actie Zet cultuur op de kaart naar aanleiding van de uitkomst van de verkiezingen en nu hebben we Stop culturele kaalslag, waar deels dezelfde organisaties bij betrokken zijn maar zo te zien ligt de nadruk nu op uitvoerend kunstenaars.

De actie is vrijdag jl. gestart met een kick-off in De Balie; daar werd een manifest gepresenteerd dat de komende dagen voorafgaand aan voorstellingen moet worden voorgelezen en een petitie. Niks mis met een manifest, maar ik had van kunstenaars wel iets originelers verwacht. Ik denk niet dat de kabinetsformateurs hier van zullen schrikken, laat staan dat ze van gedachten zullen veranderen. Dit lijkt wel een reflex: blijf van ons geld af. Het bevestigt het vooroordeel over subsidieverslaafden alleen maar.

Waarom maken de actievoerders niet duidelijk waaróm ze subsidie nodig hebben, waar kunst goed voor is, waarom kunst belangrijk is? Want als je iemand wil overtuigen heb je argumenten nodig, alleen maar lawaai maken helpt niet.

Kunst is noodzakelijk, het is belangrijk voor het geestelijk welzijn van een land en het brengt mensen samen. Dat zijn de argumenten die ik eerder, uit de losse pols, gebruikte. Maar er zijn natuurlijk veel meer redenen waarom kunst belangrijk is.  Gerard Lemos, directeur van de British Council noemde er een paar in de Groene Amsterdammer: Cultuur is bij uitstek geschikt om verschillen hanteerbaar te maken. Het geeft je iets om serieus over te praten. In het Verenigd Koninkrijk praat je niet over zwarte mensen, dat doe je niet. Maar je praat wel over Steve McQueen of over Chris Ofili.

Kunst is een soort veiligheidsklep, het biedt een kaart van de verwarring, het geeft je een gevoel en een idee van de wereld. Als je daar cultuur niet voor inzet, zul je toch echt een andere manier moeten vinden om er achter te komen wat er eigenlijk gebeurt op plekken waar je nooit komt.

Joan Nederlof stelt in haar Staat van het theater-rede dat het voor theatermakers belangrijk is dat we met zoveel mogelijk onderscheidingsvermogen naar de wereld kijken en verslag doen van wat we dan waarnemen. Theatermakers zouden waarheidszoekers moeten zijn, nieterkende wetgevers van de wereld.

Haar lezing is een gepassioneerd roep om zingeving en dat mis ik nogal in de Culturele kaalslag actie. In Groot-Brittannië kampen ze ook met bezuinigingen en de Britse kunstenaars voeren op een heel andere manier actie: ze gebruiken hun kunst om hun boodschap over te brengen. Elke week maakt een andere kunstenaar een statement via Save the Arts. David Shrigley trapte af met bovenstaand filmpje waarin meteen een heleboel argumenten de revue passeren.

Daarmee kun je de massa’s mobiliseren lijkt me…..