Boter op het hoofd en zo..
Een tijdje gelegen kreeg ik een mailtje van een bibliothecaris dat maar in mijn achterhoofd blijft rondzingen. De (mij onbekende) lezer reageerde op een ouder stuk over Beroepshouding en ze schreef o.a. het volgende:
Juist op een moment dat ik het, om het modieus te zeggen ‘helemaal gehad heb’ met de openbare bibliotheek-moraal van nu en ik eindelijk besloten heb me af te sluiten voor het vak anno 2011. (…) Ik ben dus precies het tegendeel van iemand die ‘Ten aanval’ roept. Ik heb dat een tijdlang erg oneervol en laf gevonden van mezelf, maar ik ben nu wel opgelucht. Niet meer gedwongen modieus, innovatief en verjongend moeten zijn, met de hete adem van de nieuwe tijd in je nek en zo wezenlijk andersdenkend. En wat kan ik terugverlangen naar mevrouw Zuyderhoudt en juffrouw Flapper en al die anderen. En naar mezelf, toen ik zo trots en blij was dat ik in de bibliotheek werkte.
Vooral die laatste zin trof me: “trots en blij” om in de bibliotheek te werken. Dat is denk ik precies wat er ontbreekt de laatste tijd. Natuurlijk zijn er een heleboel bibliothecarissen die wel trots zijn op hun bieb en gaan de meeste mensen wél blij naar hun werk maar voor mijn gevoel zijn er steeds meer mensen zoals deze bibliothecaris, die het opgegeven hebben, die geen zin meer hebben. En dat is zonde, niet alleen voor die mensen maar ook voor de branche. Die desinteresse is denk ik wel verklaarbaar, want de gemiddelde (openbare) bibliotheekmedewerker heeft nogal wat tegengestelde boodschappen gekregen in zijn carriere.
Op de BDAT werd ik opgeleid tot Jeugdbibliothecaris, we waren specialist, we moesten idealen hebben en we moesten de wereld beter gaan maken. Toen kwam Stef van Breughel ons vertellen dat ons werk eigenlijk helemaal niet specialistisch was en eigenlijk ook geen hbo-niveau en dat we ons dus vooral niks moesten verbeelden. Als gevolg daarvan moesten we allemaal generalisten worden, werd de hele boel omgegooid en werd bijna iedereen ongelukkig want iedereen moest werk doen waar die geen verstand van had. Nog later bleek er wel degelijk behoefte te zijn aan specialisten, maar dan vooral op hele andere gebieden wat tot de intocht van communicatie medewerkers, neerlandici en pabo-studentes leidde. Die in het algemeen niet lang bleven zodat we daarna werden overgenomen door marketeers en retailers.
En ik heb uiteraard niks tegen communicatie medewerkers, neerlandici, pabo-studenten en marketeers maar ik ben het principieel niet eens met het idee dat een branche gered kan worden door buitenstaanders. Wij (bibliothecarissen) zijn de branche, dus we moeten het zelf doen, we moeten ons zelf redden. De reactie die ik zie op al die niet-bibliothecarissen is tweeledig: mensen gaan óf achterover leunen want iemand anders komt nu de oplossing brengen en dus hoeven ze zelf niks meer te doen óf mensen geven het op en kruipen in hun schulp zoals in bovenstaand mailtje. In beide gevallen zetten de bibliothecarissen (de vakmensen) zichzelf buiten spel. En dat vind ik dom. Begrijpelijk, maar dom.
Wat ik nog veel dommer vind is de reactie van een heleboel bibliotheek managers daarop: namelijk ongeduld en irritatie. Want dat helpt namelijk niet. Je kunt niet eerst jarenlang roepen dat mensen niet deugen en vervolgens boos worden dat ze niet staan te trappelen om je blind te volgen. Want dat werkt natuurlijk niet. Begin eens met je mensen serieus te nemen, luister naar ze en geef ze vertrouwen. Sta niet alleen vanaf de de zijkant te roepen dat “ze” het niet goed doen maar doe zelf ook moeite en geef het goede voorbeeld. Zelfs als jij nog niet in deze organisatie werkte ten tijde van Stef van Breughel en ook als jij nooit gezegd hebt dat jouw medewerkers niet deugen. Zeg eens dat ze wél deugen, da’s veel effectiever. En ja, het is heel vervelend dat mensen hun eigen verantwoordelijkheid niet nemen, maar stampij maken helpt dan niet, daarmee kruipen die mensen alleen nog maar verder in hun schulp. Zorg dat ze daar weer uitkomen, op wat voor manier dan ook.
Zorgen dat die teleurgestelde bibliothecarissen weer enthousiast worden en weer trots zijn op hun vak, dat lijkt me de uitdaging voor de toekomst. Want we hebben trotse bibliothecarissen nodig in deze barre tijden. Broodnodig
Recente reacties