Tenaanval

Bezuinigingen en laffe politici

Theodor Holman maakt zich in zijn Opheffer column in De Groene kwaad over het rapport van de Raad voor Cultuur. Over het oordeel dat de Raad velt over de orkesten althans.

Holman noemt de Raad laf. Omdat het te moeilijk is om een rechtvaardig oordeel te vellen heeft ze de orkesten alleen maar langs een economische meetlat gelegd en artistieke kwaliteit buiten beschouwing gelaten.  Het zou vermoedelijk veel beter te verkroppen zijn geweest als er was gezegd: ‘Lief orkest, wij – de Raad – vinden jullie niet om aan te horen, en daarom geven wij jullie geen subsidie.’ Dat is ook droevig, dat is ook zuur, maar daar zit iets eerlijks in. Nu voert hypocrisie de boventoon. De leden van de Raad laten zich gebruiken als ‘huurmoordenaars’ van de staatssecretaris. 

Marc Chavannes zet in het NRC het advies van de Raad van Cultuur in een breder perspectief. Hij  beschrijft hoe de overheid zichzelf na de Tweede Wereldoorlog de opdracht gaf om cultuur te spreiden, door het land en naar alle lagen van de samenleving. De laatste tien, twintig jaar is die vanzelfsprekendheid afgekalfd. Als jullie zo nodig naar de opera moeten, wordt Henk en Ingrid in de mond gelegd, dan dokken jullie maar zelf. 

Volgens Chavannes combineert de Raad een nieuwe kloekheid met een zeer forse bezuiniging, hij noemt het onderbuikbeleid. Die kloeke toon vindt houvast in een aantal modieuze begrippen – cultureel ondernemerschap, culture of asking, ketenbenadering, netwerken, ondernemende competenties, maatschappelijke impact – maar een allesomvattende visie ontbreekt.

Dat is een soort algemene trend aan het worden: politici die maar wat roepen, ook als het over bibliotheken gaat. Die modieuze kreten en begrippen uit de managementadvieswereld gebruiken en zonder kennis van zaken veel kapot maken. Die zonder visie, of met een halfbakken visie, onmogelijke eisen stellen. Wethouders die zeggen dat ze de bibliotheek heel belangrijk vinden en je intussen een dolk in je rug steken. Gemeentes die je een derde van je (toch al marginale) budget laten inleveren maar je vervolgens verplichten om toch drie vestigingen open te houden.  Zoals bij ons. En zoals in Eindhoven, waar nu alweer het tweede externe adviesbureau heeft uitgerekend dat het echt onmogelijk is om voor de helft van de subsidie uit te voeren wat de gemeente wil. Weer zo’n geval van grote woorden en brede gebaren. En geen visie en geen idee.

Sta dan ergens voor zou ik willen zeggen tegen die politici. Jíj hebt dat besluit genomen om te bezuinigen op de bibliotheek, leg het dan ook zelf uit. Zeg dan zelf tegen die ouderen dat ze voortaan hun eigen boeken maar moeten kopen, want wat kost dat tegenwoordig nou nog? En zeg dan zelf tegen al die schoolkinderen dat ze maar een iPad aan hun ouders moeten vragen, want alles is toch digitaal tegenwoordig? Dat zeggen ze wel tegen ons. Wees dan ook zo stoer om dat tegen je kiezers te zeggen.

Ik ben benieuwd hoe het in Eindhoven af gaat lopen. Ik neem aan dat de wethouder nu niet opeens de plannen bij zal stellen want dat is toegeven en dat schijnt onmogelijk te zijn voor politici. Voor de meeste politici althans. Voor de lafaards en de hypocrieten.