Tenaanval

Tenaanval

Over bibliothecarissen, bibliotheken, leesbevordering en soms over kunst

lezen

All of the posts under the "lezen" tag.

Stephen King en het verbieden van boeken

Afbeelding

Dit plaatje deelde ik vorige week al op Twitter en omdat het zo’n goed advies is van Stephen King deel ik het hier graag nog een keer. Ik kwam het tegen naar aanleiding van de berichten over die school in Tennessee waar het boek Maus op verzoek van de ouders uit de schoolbibliotheek werd gehaald en dat het naar aanleiding daarvan een bestseller op Amazon werd.

Dat in Amerikaanse scholen boeken verboden worden is niks nieuws, daar heb ik al vaker over geschreven. Het is in de Verenigde Staten zelfs zo’n bekend fenomeen dat ze al sinds 1982 jaarlijks een ‘banned books week‘ organiseren, in de laatste week van september. Dan vragen schrijvers, boekhandelaren en bibliotheken aandacht voor de boeken die het afgelopen jaar verwijderd werden uit bibliotheken op scholen. Want daar gaat het meestal om: ouders die actie voeren om te voorkomen dat hun kinderen kennis nemen van bepaalde boeken. Nou kan ik me dáár eerlijk gezegd nog wel iets bij voorstellen, maar het akelige van boeken uit een bibliotheek halen is dat die boeken daardoor door helemaal niemand meer gelezen kunnen worden. Al is dat misschien ook de bedoeling.

Uit mijn tijd bij de bibliobussen herinner ik me mijn gesprekken met die directeur van de reformatorische school die geen gebruik maakte van de bibliobus ondanks het feit dat we onder schooltijd zo’n beetje bij hem om de hoek stonden. Pas toen ik uitlegde dat we heus alle kinderboeken van de christelijke uitgeverijen aan boord hadden kreeg hij er belangstelling voor. Of ik dan kon zorgen dat er alleen christelijke boeken in die bus stonden? Nee? Of ik dan kon zorgen dat het personeel alleen de juiste boeken uitleende aan zijn leerlingen? “Nee ook niet. Wij gaan niks verbieden, van ons mag iedereen alles lezen. Maar als de leerlingen onder schooltijd naar de bibliobus komen dan is het uiteraard de verantwoordelijkheid van de school wat kinderen lezen. Dus als kinderen van een leerkracht een bepaald boek niet mogen lenen (om welke reden dan ook) dan vind ik dat prima.” Ik kreeg de indruk dat die directeur dat dan weer een heel raar uitgangspunt vond maar het hielp wel want de school kwam en ging driftig gebruik maken van de bus. Elk kind moest eerst zijn boeken aan de leerkracht laten zien voordat ze uitgeleend werden en alle Harry Potters werden linea recta terug gestuurd “Nee, je wéét dat wij dit soort boeken niet lezen.” Daar kun je het mee eens zijn of niet: het kind had het boek intussen wel in handen gehad en kwam soms na schooltijd terug om het alsnog te lenen. Of staande in de bus te lezen, als ze het ook van hun ouders niet mee mochten nemen. Zo’n beetje wat Stephen King hierboven aanraadt.

Dat ouders of leerkrachten niet willen dat hun kinderen Harry Potter lezen kan ik nog enigszins begrijpen want tovenarij is de duivel en zo. En als die ouders in Tennessee niet zouden willen dat hun kinderen Maus lezen omdat de Holocaust een heel gruwelijk gegeven is zou ik het ook nog snappen maar ze wilden het boek verbieden omdat er in gevloekt wordt en er een plaatje van een blote vrouw in staat. Ja daar vallen mijn schoenen wel van uit. De top 10 van boeken die in 2020 het vaakst uit bibliotheken of van literatuurlijsten gehaald zijn is sowieso een verbazingwekkende lijst: daar staan niet alleen boeken op waar sex in voorkomt maar ook To kill a mockingbird en Of mice and men vanwege ‘racial slurs and a negative effect on students’. Alsof het verbieden van boeken nog niet genoeg is las ik gisteren dat ze in Tennessee nu ook boeken aan het verbranden zijn. Dat is in de Verenigde Staten niet eens meer zo bijzonder, daar hebben ze al vaker boeken (en dvd’s) van Harry Potter verbrand. En ja, het zijn een paar gekkies die dat doen, maar ik blijf het vreselijke beelden vinden.

“Dort wo man Bücher verbrennt, verbrennt man auch am Ende Menschen” is een quote van Heinrich Heine die in dit verband vaak gebruikt wordt. Dat schreef hij in 1823. Het heeft nog 110 jaar geduurd maar uiteindelijk heeft hij wel gelijk gekregen. Laten we het maar op gebrek aan historisch besef houden. Rare jongens, die Amerikanen.

Jeanine Deckers 6 februari 2022 Leave A Comment Permalink

De tv-presentator die leerde lezen

Eerlijk gezegd had ik nog nooit van Jay Blades gehoord maar dat komt waarschijnlijk omdat ik niet van doe-het-zelf-programma’s op tv hou. Blades is de presentator van The Repair Shop, een populair tv-programma bij de BBC waarbij mensen voorwerpen met een sentimentele waarde kunnen laten repareren. Hij heeft pas onlangs, op zijn 51e, leren lezen en tijdens dat proces is hij gevolgd voor een documentaire die afgelopen week werd uitgezonden. Ik vond het een geweldig programma omdat het heel goed laat zien hoe moeilijk het is om te leren lezen maar ook omdat het alle vooroordelen over laaggeletterden doorbreekt. Mijn eigen vooroordelen in elk geval. Want Blades is een hele vrolijke, taalvaardige man. Ik had eerlijk gezegd verwacht dat hij moeite zou hebben met lezen, maar het uiteraard wel zou kunnen. Alleen heel erg slecht. Dat hij laaggeletterd zou zijn dus. Maar hij kon helemáál niet lezen. Dat maakt het wat mij betreft zo interessant. Je ziet hoe hij les krijgt van een vriendelijke vrijwilliger die hem de verschillende letters leert. Je ziet hem worstelen met de uitspraak en je ziet zijn blijdschap als hij een woord goed heeft gespeld.

Het bijzondere vind ik ook dat hij op latere leeftijd criminologie heeft gestudeerd. Hij kon daarbij gebruik maken van de voorzieningen voor dyslectische studenten. Pas helemaal aan het einde van zijn studie kwamen ze er achter dat hij dyslectisch is en helemaal niet kan lezen. In de documentaire gaat hij terug naar de universiteit en ontmoet hij zijn oude professor, die zegt dat zijn stukken altijd zo goed leesbaar waren: “je schreef zoals je praatte”. Dat klopt want hij sprak zijn teksten in en die werden daarna omgezet in geschreven tekst. Een van de doelen die hij zich gesteld heeft is dat hij zijn jongste dochter wil voorlezen, een bekende reden voor veel laaggeletterden om er mee aan de slag te gaan. Aan het einde leest hij zijn 18-jarige dochter eindelijk het verhaal van Olivia voor. Wat mij betreft is deze documentaire het toonbeeld van het feit dat iedereen zijn eigen verhaal heeft en dat iedere situatie weer anders is. En dat het super belangrijk is dat alle kinderen goed leren lezen want ook hier verlaat 25 procent van de kinderen de basisschool met een leesachterstand die ze later moeilijk weer inhalen. Dus hup leerkrachten en hup leesconsulenten.

De documentaire is terug te zien via BBC iPlayer maar die ‘only works in the UK‘. Helaas. Nog bedankt voor de tip Pascale.

Jeanine Deckers 30 januari 2022 Leave A Comment Permalink

We zijn een essentiële dienst

“De nieuwe lockdown gaat in per morgenochtend zondag 19 december 5 uur ’s morgens en duurt in principe tot en met vrijdag 14 januari.” zei de minister-president. Even later: “En ook essentiële diensten als tankstations, bibliotheken en apotheken die blijven geopend.” Tien minuten later deed de minister van Volksgezondheid een dringende oproep om toch vooral een afspraak met de GGD te maken en dan het liefst digitaal. “Bent u niet handig met de computer, vraag dan gerust hulp aan kinderen of aan kennissen of aan buren. Ook bij de bibliotheek zijn mensen die u kunnen helpen.” 

Heel fijn. Eindelijk erkenning: zie je wel, we zijn essentieel. De minister-president zegt het zelf. We zijn belangrijk, hoera. Ik kan nu cynisch gaan doen en zeggen dat we alleen vanwege het IDO open mogen, omdat we mensen kunnen helpen met het maken van een digitale afspraak en dat komt het kabinet wel mooi uit. Maar dat is te gemakkelijk. Want in de vorige lockdown mochten we ook al onder speciale voorwaarden open voor zwakkere doelgroepen, dus er is echt wel iets veranderd aan de manier waarop er tegen de bibliotheken aangekeken wordt. Er komt steeds meer waardering voor onze positie als ‘plek waar iedereen welkom is’. Daar lijkt in deze gepolariseerde tijd steeds meer behoefte aan te zijn. En dat is mooi. Maar voor heel veel mensen is de bibliotheek ook nog steeds een plek waar ze boeken lenen. Ontlezing of niet, zaterdag stond bij ons de telefoon weer roodgloeiend van mensen die wilden weten of we weer dicht gingen en was het weer superdruk met mensen die nog snel leesvoer wilden inslaan. Sommige mensen waren echt in paniek: “hoe moet dat dan, als jullie straks dicht gaan?”.

Ik denk niet dat de bewindslieden die mensen in gedachten hadden toen ze het over een essentiële dienst hadden, maar dat maakt ze niet minder belangrijk. Zoals het voor heel veel mensen essentieel is om cultuur tot zich te nemen. Daarom kan ik er slecht tegen dat alle culturele instellingen zo’n beetje als eerste dicht moeten als er weer eens maatregelen genomen worden. Dat komt omdat de regeringen die we de afgelopen tien jaar hebben gehad kunst en cultuur volstrekt niet serieus namen en er soms zelfs uitgesproken minachtend over deden. Dat deden ze ook over bibliotheken (in mindere mate, want wie heeft er nou een hekel aan de bibliotheek?) maar dat is inmiddels aan het veranderen. Dus misschien komt er met dat nieuwe elan van het nieuwe kabinet ook wel een nieuwe waardering voor kunst en cultuur. Ik hoop het. Want we hebben denk ik met zijn allen wel behoefte aan schoonheid en wat meer ‘zachte krachten’ zou de boel een stuk prettiger maken. Dat Nieuwsuur aan Ingmar Heytze heeft gevraagd om een gedicht te schrijven over de nieuwe lockdown is misschien ook wel een teken dat er iets aan het veranderen is.

In de tussentijd draag ik graag het ‘Fight evil read books’ mondkapje dat ik afgelopen zomer heb aangeschaft. Het is intussen uitverkocht, maar om toch een idee te krijgen zie je hierboven het t-shirt met hetzelfde plaatje er op. Dat is wel nog te vinden op de site. Ik vind het een mooi motto.

Jeanine Deckers 20 december 2021 2 Comments Permalink

De voetballer die wil dat kinderen meer lezen

Ik weet echt niks van sport. Dat de Olympische Spelen zijn afgelopen weet ik alleen maar omdat ik dat op het nieuws gehoord heb. Maar toch zat ik een paar weken geleden te googelen wie Marcus Rashford was. Iedereen die al weet wat voor een ontzettend sympathieke jongen dat is en die ook al weet hoeveel goede dingen hij doet mag nu ophouden met lezen, maar ik wil dit verhaal graag delen omdat ik er zo vrolijk van word. Ik googelde hem vanwege deze tweet die met veel instemming werd geretweet door een Britse bibliothecaris.

Ik vroeg me af waarom die bibliothecaris hier zo blij van werd want dit is wat elke professionele leesbevorderaar zegt. Eén muisklik leerde me dat dit geen onderwijzer of bibliothecaris was maar een voetballer. En na dat gegoogel wist ik ook dat het niet zomaar een voetballer is. Behalve dat hij goed kan voetballen is hij ook heel sociaal bewogen. Vorig jaar begon hij een actie om kinderen uit arme gezinnen die tijdens de zomervakantie honger hadden omdat ze geen schoolmaaltijden meer kregen, van gratis maaltijden te voorzien. Die actie werd zo groot dat het regeringsbeleid uiteindelijk werd aangepast en Rashford er een koninklijke onderscheiding voor kreeg. Daar verwijst dat MBE achter zijn naam naar, hij is Member of The Most Excellent Order of the British Empire. Overigens werd dat regeringsbeleid na een paar maanden weer teruggedraaid waarop een aantal grote bedrijven besloten om het initiatief over te nemen.

Vorig najaar werd een nieuw initiatief bekend: Rashford wil het lezen bij kinderen in achterstandsgebieden gaan bevorderen. ‘I only started reading at 17, and it completely changed my outlook and mentality. We know there are approximately 400,000 children across the UK today who have never owned a book, children who are in vulnerable environments. That has to change.’ Om dat voor elkaar te krijgen heeft hij een deal gesloten met een grote uitgeverij voor een book club en gaat hij zelf boeken voor kinderen schrijven. Die book club ging in juni van start: er werd een boek geselecteerd dat niet alleen flink werd gepromoot maar waarvan ook 50.000 exemplaren gratis werden uitgedeeld via Magic Breakfast, een organisatie die gezonde schoolontbijten verzorgd.

Vlak voordat de leesclub begon verscheen het eerste boek van zijn eigen hand: You Are a Champion, een boek voor kinderen tussen 9 en 12 jaar over “how to be the best you can be”. Met verhalen uit zijn eigen leven wil hij kinderen inspireren en zelfvertrouwen geven: ‘you can’t be a champion until you’re happy being you!’ Het boek werd vrijwel onmiddelijk een bestseller. Het is hem gegund. Overigens begreep ik dat hij ook, net als zijn collega’s van dure horloges en prive-jets houdt. Want hij blijft een voetbalinternational, van 23 jaar. Met het hart op de goede plek.

Jeanine Deckers 9 augustus 2021 Leave A Comment Permalink

Leve Adriaan van Dis

Twee weken geleden schreef Adriaan van Dis een discussiestuk voor de Akademie van Kunsten met als titel: De zachtekrachtenleesknokploeg. Datzelfde stuk verscheen een paar dagen later (in aangepaste vorm) op de opiniepagina van De Volkskrant, onder de titel Moeten we een zachtaardige knokploeg oprichten om de ontlezing te bestrijden?. En gisteren zat Van Dis in het tv-programma Buitenhof met ongeveer dezelfde boodschap waarin hij zich rechtstreeks tot jongeren richtte met de oproep om meer te lezen.

Nou vond ik Adriaan van Dis altijd al een interessante schrijver maar ik dreig een soort fangirl te worden want ik vind het allemaal even geweldig wat hij doet. Zeker nadat ik hem had gehoord in de podcast van Gijs Groenteman, waarin hij vertelt hoeveel zin hij heeft in de gesprekken met lezers als Nederland Leest straks weer begint. Dat kan ik me voorstellen, want De Wandelaar (het Nederland Leest boek) leent zich daar uitermate goed voor. En ook zijn nieuwste roman Klifi schreeuwt om een gesprek over de inhoud, over hoe realistisch die science fiction is en over de fijne details in dat verhaal. Hij komt naar Roermond, in november, en ik zit me daar nu al enorm op te verheugen.

Helpt dat nou, dat hij zo’n oproep doet? Want hoeveel jongeren kijken er nou naar Buitenhof? En die Van Dis is toch veel te oud, daar luisteren jongeren niet naar. En kijk eens wat een knoepert van een spelfout er in die tweet van Buitenhof zit, ze moeten daar zelf eens wat meer lezen. Trouwens, die omroepen kunnen beter een leuk boekenprogramma maken, dat helpt meer dan zo’n suffe oproep. Volgens Twitter dan. Maar dat vind ik geneuzel, ik weet zeker dat het wel helpt, deze oproep. Want het kan niet vaak genoeg gezegd worden dat lezen belangrijk is. Hoe vaker mensen dat horen, uit hoe meer verschillende invalshoeken, hoe beter die boodschap overkomt. En dan heb ik het nog niet eens over het literair-wetenschappelijke of het culturele aspect van lezen, maar puur over het kilometers makende deel. Over veel lezen, zodat je het goed kunt, zodat je later als je groot bent en de maatschappij in moet je tenminste een fatsoenlijk mailtje kunt schrijven. Of de websites begrijpt waar je al die grote-mensen-dingen moet regelen. Ik denk dat zo’n boodschap van Adriaan van Dis beter aankomt, of in elk geval een groter publiek bereikt, dan wanneer ik of willekeurig welke bibliotheekdirecteur, precies hetzelfde zegt.

Dus alstublieft meneer Van Dis: blijf het lezen promoten, blijf als een evangelist de boodschap verspreiden. En ja, misschien moeten we wel zo’n zachtekrachtenleesknokploeg oprichten. Ik wil wel mee doen. Alleen al het feit dat de koppenmaker van de Volkskrant (laten we die de schuld maar geven) dat prachtige woord heeft veranderd in ‘een zachtaardige knokploeg’ geeft aan dat er veel te weinig gelezen wordt. En dat zo’n knokploeg dus broodnodig is.

“Laten we weer leren lezen en twijfelen. Doe iets.”

Jeanine Deckers 7 juni 2021 Leave A Comment Permalink

Geletterdheid verandert levens

"Put simply, libraries change lives. Literacy changes lives." - A quote by Cressida Cowell.

De Britse kinderboekenschrijfster Cressida Cowell is de 11e Waterstones Children’s Laureate, een titel die bekende schrijvers krijgen en waarmee ze een periode ambassadeur zijn voor kinderen en lezen. In die rol heeft ze een open brief geschreven aan minister-president Boris Johnson waarin ze hem oproept om structureel jaarlijks 100 miljoen pond te investeren in schoolbibliotheken om zo een einde te maken aan de snel groeiende ongelijkheid in het onderwijs. Want: “Decades of research show a reader for pleasure is more likely to be happier, healthier, to do better at school, and to vote – all irrespective of background.” Het is een mooie open brief, je kunt hem hier terug lezen en het filmpje bekijken waarin Cowell de brief voorleest. Dat filmpje plaats ik hieronder ook.

De open brief is onderdeel van haar project Life-Changing Libraries. Het project is bedoeld om de aandacht te vestigen op de vier pijlers van een succesvolle schoolbibliotheek, zoals zij het noemt, een ‘gold standard’ schoolbibliotheek. Die vier pijlers zijn: space – book provision, expertise, and whole-school and community involvement. Volgens de website van BookTrust, waar ze dit initiatief introduceert zijn deze vier pijlers o.a. gebaseerd op de ervaring die Cowell heeft opgedaan in de 22 jaar dat ze scholen heeft bezocht. Heel toevallig zijn deze pijlers ook onderdeel van de bouwstenen die wij in Nederland bij De Bibliotheek op School gebruiken: een actuele collectie, deskundige ondersteuning en actief aandacht voor lezen. Zo toevallig is dat natuurlijk niet, want de Nederlandse bibliotheken baseren zich voor een groot deel op dezelfde internationale onderzoeken als waar BookTrust zich op baseert. Ik ga er althans van uit dat zij hebben meegedacht bij het opstellen van deze pijlers. BookTrust is een Britse liefdadigheidsorganisatie die zich bezig houdt met leesbevordering. Ze zijn o.a. de bedenkers van Bookstart, dat wij hebben overgenomen als BoekStart.

Het project Life-Changing Libraries begint met zes scholen die elk een bibliotheek cadeau krijgen van BookTrust. Op elke school wordt een bibliotheekruimte ingericht en worden 1000 boeken geplaatst, die worden uitgezocht door experts en worden geschonken door de uitgevers. De leerkrachten worden getraind door de School Library Association. In grote lijnen zoals wij dat ook doen als wij weer een dBoS gaan inrichten, alleen net anders: wij zien het niet als liefdadigheid maar als een professionele actie waar structureel geld voor wordt vrijgemaakt en waar we een goede start voor de schoolbibliotheek maken met een eenmalige subsidie.

Dus eigenlijk is dit helemaal niks nieuws wat die Cressida hier doet. Waarom schrijf ik er dan toch over? Omdat het altijd fijn is om je gelijk bevestigd te zien: “zie je wel, zij doen het ook zo”. Maar ook omdat ik die filmpjes van Cowell zo leuk vind: dat ontzettende Engelse van die filmpjes: dat accent, die achtergrond, dat enthousiasme en zelfs dat knullige van het geluid dat eigenlijk niet helemaal goed is. Ja, ik heb een zwak voor de Britten, maar kijk zelf maar even dan zul je het zien. En als laatste: ze zegt het zo mooi. “Bibliotheken veranderen levens”, dat krijgen wij als Nederlanders niet over onze lippen. Ze legt zo plastisch uit waarom lezen belangrijk is, en hoeveel plezier je kunt beleven aan de ‘life-changing magic of reading’. Overigens wil ik hiermee niks onaardigs over onze eigen Kinderboekenambassadeur zeggen, want Manon Sikkel doet ook prachtig werk. Maar ja, ze is niet Brits…

Jeanine Deckers 20 april 2021 Leave A Comment Permalink

De bibliotheek als clubhuis van het lezen

Afbeelding

Sinds vorige week hangen er op het Munsterplein in Roermond grote banieren met foto’s en interviews met bekende Roermondenaren over de rol die lezen speelt in hun leven. Het is een initiatief van onze bibliotheek, in samenwerking met We Are Roermond, in het kader van onze actie Ik Lees. Met die banieren willen we aandacht vragen voor lezen en willen we laten zien dat lezen voor iedereen iets anders kan betekenen.

Met dat doel hebben we acht bekende Roermondenaren geïnterviewd en gefotografeerd (foto’s van Kim Roufs). Op de banieren is een deel van het interview te lezen, de rest van het interview is te vinden op onze website, waar je met een QR-code rechtstreeks vanaf het Munsterplein naar toe geleid wordt. Het een heel divers gezelschap geworden: van de burgemeester (hierboven) en de Bisschop tot een bekende horecaondernemer en een schrijfster uit Roermond. Het mooie vind ik dat het zo goed laat zien hoe breed ‘lezen’ is: toen wij zanger en gemeenteraadslid Big Benny belden was zijn reactie dat hij eigenlijk helemaal niet zo veel las, maar dat hij het zo leuk vond om zijn kleinzoon voor te lezen. Of hij daar ook iets over mocht vertellen? Ja, graag zelfs! En sinds deze actie weet ik dat onze bisschop Nederlands heeft gestudeerd. Ook altijd leuk om te weten.

De komende maanden gaan we hier op verschillende manieren op verder borduren, met leestips van de geïnterviewden op onze website en een oproep aan inwoners om zelf een bijdrage te leveren aan #iklees. We doen dit omdat we onszelf zien als het clubhuis van het lezen, we willen een plek zijn waar iedereen toegang heeft tot een uitgebreide leescollectie en waar wordt gepraat over boeken. We zijn al langer bezig met praten met onze partners over het Leesoffensief, dit is onze eerste concrete stap. Op naar de volgende!

Jeanine Deckers 7 maart 2021 Leave A Comment Permalink

Waarom iedereen ‘Klassen’ gezien moet hebben

De afgelopen week is er al veel aandacht geweest voor de documentaireserie Klassen in kranten en talkshows maar mocht er nog iemand zijn die de eerste aflevering gemist heeft: kijk het terug! Het is geweldig! Ik zal eerlijk bekennen dat ik niet zo’n enorme documentairekijker ben, ik ben meer van de domme politieseries. Maar dit is echt geweldig, dus geloof mij nou maar en zoek het op.

Het is een serie over het onderwijs en hoe dat van invloed is op de kansen die kinderen krijgen in het leven. Leerlingen, leraren en bestuurders in Amsterdam-Noord worden gevolgd tijdens hun dagelijkse bezigheden, afgewisseld met korte gesprekjes. De focus ligt op leerlingen van groep 8, want daar wordt beslist naar welke school ze na het basisonderwijs gaan. En die keuze bepaalt voor veel kinderen de rest van hun leven. In deze eerste aflevering wordt kennis gemaakt met een paar kinderen en in sommige gevallen ook met hun familie.

Sommige details zijn hartverscheurend. Zoals dat fragment van Anyssa, die eerder heel bijdehand uitlegde dat ze bij haar opa en oma woont en dat dat prima is. Op de ouder- en kind avond van school vraagt ze geroutineerd aan haar buurmeisje of die opa even wil helpen met de wens van opa voor haar toekomst op te schrijven “want dat kan opa niet’. Of Yunuscan, die heel hard werkt op school “want van dit jaar moet je echt het jaar maken als je iets wil bereiken in je leven”. Hij probeert elke avond een uur huiswerk te maken, als hij tenminste bij de computer kan die in de huiskamer staat en de rest van de familie hem met rust laat. Hij is heel trots als hij het woord ‘handelsstad’ kent in de zin ‘Deventer was vroeger een handelsstad’. Maar uit de manier waarop hij Deventer uitspreekt weet je dat hij die naam niet eerder hoorde. En last but not least: Marjolein Moorman, de wethouder die gloedvolle betogen houdt over hoe vreselijk het is dat kinderen in Nederland al zo jong moeten kiezen en over de hokjes waar ze dan in geplaatst worden. En die daar echt iets aan wil veranderen.

Voordat ik nou alle mooie details verklap: kijk gewoon die eerste aflevering terug. Via de website van Human, of via je eigen terugkijk kanalen. Op die website is overigens ook nog iets anders te zien: meteen na de uitzending werd het programma Nablijven live uitgezonden. Daarin werd nagepraat over deze aflevering met Massih Hutak, dichter en rapper maar vooral bewoner van Amsterdam-Noord en oud-leerkracht en onderzoeker Bowen Paulle. Ook zeer de moeite waard.

Het allermooiste aan de serie vind ik nog dat de makers niet alleen een mooie documentaireserie wilden maken maar dat ze echt iets in gang willen zetten, iets willen veranderen. Dus is er niet alleen een napraatprogramma, maar ze gaan ook het land in: in het voorjaar gaan ze naar scholen toe met een programma, om het gesprek over kansenongelijkheid en de invloed van het onderwijs daarop op gang te brengen en ze vormen met jongeren een jongerenraad. Mooi allemaal. En misschien ten overvloede: deze serie toont ook nog eens héél goed aan waarom goed kunnen lezen zo belangrijk is. Dat is precies waarom wij in de bibliotheek doen wat we doen: zorgen dat iedereen zo goed mogelijk kan lezen, want dat is een vereiste om mee te kunnen doen. Niet alleen op school, maar in de hele rest van je leven. Daarom zou iedereen dus Klassen gezien moeten hebben.

Jeanine Deckers 1 december 2020 Leave A Comment Permalink

Een minister die van lezen houdt

Minister Slob, de minister van onderwijs, laat in dit filmpje zien waarom hij van lezen houdt. Hij zegt het niet rechtstreeks, want op de vraag ‘Waarom lees je” geeft hij een tamelijk meanderend antwoord. Tussen al die woorden hoor je echter ook “omdat ik het fijn vind”, en dat lijkt me de enige juiste reactie. Het enthousiasme zit hem niet zozeer in wat hij zegt maar in de manier waarop hij over lezen en over zijn favoriete boek praat. Hij houdt echt van lezen, dat merk je. En Karakter betekent echt veel voor hem.

Het filmpje is gemaakt omdat de minister ambassadeur is van De Weddenschap, het landelijk leesbevorderingsproject van de Stichting Lezen voor leerlingen van het praktijkonderwijs, vmbo en studenten van het mbo. Mooi project, dat dit jaar 10 jaar bestaat. Dat de minister zo’n filmpje maakt vind ik geweldig, goed voorbeeld doet goed volgen en zo. Daar heb ik me in het verleden al eens kwaad over gemaakt, over het ontbreken van een goed voorbeeld vanuit onze bewindslieden. Maar nu hebben we dus een minster van onderwijs die niet alleen zegt dat lezen belangrijk is maar die dat ook wil laten zien. Fijn.

Jeanine Deckers 12 september 2020 1 Comment Permalink

Een gedicht op onze trap

Brohlin op de trap (foto: John Peters)

De bibliotheek Bibliorura ligt een beetje verscholen in een winkelstraat in Roermond. In de mooiste winkelstraat van de stad, dat dan weer wel, maar verscholen. De bibliotheek bestaat uit een aantal oude gebouwen waar achter een heel nieuw complex is opgetrokken, maar dat zie je van de buitenkant niet. En ondanks het feit dat er met koeien van letters ‘Stadsbibliotheek’ op de gevel staat weten toch veel mensen niet dat we daar zitten.

De afgelopen jaren hebben we nagedacht over hoe we meer zichtbaar konden zijn. Letterlijk zichtbaar. Van een architect die we daarbij hadden ingeschakeld leerde ik dat onze onzichtbaarheid onder andere te maken heeft met het feit dat precies op het punt waar wij liggen, de straat versmalt en dat mensen daarom ‘op de weg letten’ in plaats van om zich heen te kijken. Dus dat we iets moesten verzinnen om letterlijk de blik te vangen. Die opmerking, gecombineerd met een enorme trap voor onze ingang die het de mensen ook nog eens niet altijd gemakkelijk maakt om binnen te komen én iemand die mij wees op een project over poëzie op straat leidde tot het idee van een gedicht op de trap.

Ik vond het zelf een heel goed idee, maar hoe dan? En wat? Dus hebben we contact gezocht met het bedrijf dat de trap gemaakt had en volgens hen zou er best een tekst in het natuursteen kunnen worden aangebracht. Toen die eerste hobbel genomen was kwam de vraag: maar wat dan? Want wat voor gedicht zet je dan op zo’n trap? Omdat ik daar zelf niet echt uitkwam heb ik contact gezocht met het Huis voor de Kunsten Limburg. In samenwerking met Merlijn Huntjens, de consulent Literatuur van het Huis, kwamen we tot het idee om een jonge dichter een opdracht te geven om speciaal voor de bibliotheek een gedicht te schrijven. De keuze viel op de Roermondse rapper en spoken word artist Brohlin Coumans. Hij werd in contact gebracht met Kila van der Starre, specialist op het gebied van straatpoëzie, die hem bij het schrijven coachte. Het resultaat was een prachtig gedicht over lezen. De eerste zin van het gedicht luidt: mijn allerliefste oma leerde mij lezen. Dat is een verwijzing naar zijn oma, de kunstenares Truus Coumans, van wie een beeld op een steenworp afstand in dezelfde straat staat. Op de site straatpoezie.nl is het hele gedicht goed leesbaar en voorzien van achtergrondinformatie te vinden. Sowieso een aanrader, die website.

Gistermiddag werd het gedicht officieel onthuld, in aanwezigheid van iedereen die bij het gedicht betrokken was. Inclusief de steenhouwer die vertelde dat ze het zelf ook best een uitdaging hadden gevonden, dat zandstralen op straat. Het was een mooi feestje met workshops over straatpoëzie en spoken word als afsluiting. Om een beeld te krijgen van het de onthulling is hier nog een mooi verslag te vinden waarin de dichter geïnterviewd wordt. In het item wordt overigens gezegd dat dit het eerste gedicht in Limburg is dat speciaal voor de locatie geschreven is, maar dat is een misverstand.

Ik ben er heel blij mee. Of het gedicht letterlijk voor meer zichtbaarheid van het gebouw gaat zorgen moeten we even afwachten, maar gezien de belangstelling voor de onthulling gisteren en alle positieve reacties die we krijgen heeft het de bibliotheek wel weer in beeld gebracht als organisatie die zich met lezen bezig houdt. En dat vind ik onze kernactiviteit.

Jeanine Deckers 30 augustus 2020 3 Comments Permalink

get_footer() ?>