Tenaanval

Tenaanval

Over bibliothecarissen, bibliotheken, leesbevordering en soms over kunst

kinderen

All of the posts under the "kinderen" tag.

De voetballer die wil dat kinderen meer lezen

Ik weet echt niks van sport. Dat de Olympische Spelen zijn afgelopen weet ik alleen maar omdat ik dat op het nieuws gehoord heb. Maar toch zat ik een paar weken geleden te googelen wie Marcus Rashford was. Iedereen die al weet wat voor een ontzettend sympathieke jongen dat is en die ook al weet hoeveel goede dingen hij doet mag nu ophouden met lezen, maar ik wil dit verhaal graag delen omdat ik er zo vrolijk van word. Ik googelde hem vanwege deze tweet die met veel instemming werd geretweet door een Britse bibliothecaris.

Ik vroeg me af waarom die bibliothecaris hier zo blij van werd want dit is wat elke professionele leesbevorderaar zegt. Eén muisklik leerde me dat dit geen onderwijzer of bibliothecaris was maar een voetballer. En na dat gegoogel wist ik ook dat het niet zomaar een voetballer is. Behalve dat hij goed kan voetballen is hij ook heel sociaal bewogen. Vorig jaar begon hij een actie om kinderen uit arme gezinnen die tijdens de zomervakantie honger hadden omdat ze geen schoolmaaltijden meer kregen, van gratis maaltijden te voorzien. Die actie werd zo groot dat het regeringsbeleid uiteindelijk werd aangepast en Rashford er een koninklijke onderscheiding voor kreeg. Daar verwijst dat MBE achter zijn naam naar, hij is Member of The Most Excellent Order of the British Empire. Overigens werd dat regeringsbeleid na een paar maanden weer teruggedraaid waarop een aantal grote bedrijven besloten om het initiatief over te nemen.

Vorig najaar werd een nieuw initiatief bekend: Rashford wil het lezen bij kinderen in achterstandsgebieden gaan bevorderen. ‘I only started reading at 17, and it completely changed my outlook and mentality. We know there are approximately 400,000 children across the UK today who have never owned a book, children who are in vulnerable environments. That has to change.’ Om dat voor elkaar te krijgen heeft hij een deal gesloten met een grote uitgeverij voor een book club en gaat hij zelf boeken voor kinderen schrijven. Die book club ging in juni van start: er werd een boek geselecteerd dat niet alleen flink werd gepromoot maar waarvan ook 50.000 exemplaren gratis werden uitgedeeld via Magic Breakfast, een organisatie die gezonde schoolontbijten verzorgd.

Vlak voordat de leesclub begon verscheen het eerste boek van zijn eigen hand: You Are a Champion, een boek voor kinderen tussen 9 en 12 jaar over “how to be the best you can be”. Met verhalen uit zijn eigen leven wil hij kinderen inspireren en zelfvertrouwen geven: ‘you can’t be a champion until you’re happy being you!’ Het boek werd vrijwel onmiddelijk een bestseller. Het is hem gegund. Overigens begreep ik dat hij ook, net als zijn collega’s van dure horloges en prive-jets houdt. Want hij blijft een voetbalinternational, van 23 jaar. Met het hart op de goede plek.

Rupsje Nooitgenoeg geeft hoop

Dit jaar bestaat Rupsje Nooitgenoeg 50 jaar. Bij echte klassiekers heb je geen idee van tijd, ik wil ook niet weten hoe oud Pipi Langkous is. Maar Rupsje Nooitgenoeg wordt dus 50. Het is een wereldwijde klassieker en in dit filmpje legt Eric Carle uit wat volgens hem het succes van het boek is: “It is a book of hope. Children need hope.” Als zo’n kleine, onbelangrijke rups kan uitgroeien tot een mooie grote vlinder dan kan ik ook iets anders worden en de wereld veroveren zegt dit verhaal.

Ik vind het een mooie gedachte, want dat is wat boeken kunnen doen inderdaad. Zeker voor kinderen. En ik vind het een mooi filmpje, van die bijna 90-jarige Carle. Hij heeft er nog zin in zo te zien. In alles. Erg schattig hoe hij zit te stralen. Zijn laatste boek kwam uit in 2015 en hij heeft een museum (niet alleen over zijn eigen werk maar over kinderboeken in het algemeen), zijn eigen website met blog en hij zit op Facebook. Dus hoera voor Eric Carle en Happy Birthday Rupsje Nooitgenoeg. Nog vele jaren!

Zomerlezen in een bibliobusje

Weer een nieuwe aanwinst voor mijn verzameling bibliotheken op bijzondere plekken, het liefst met wielen: een minibibliobus. In een item uit een Amerikaanse nieuwsshow.

Joy DeJong is een onderwijzeres uit Iowa die in de zomervakantie met een zelfgebouwde mini-bibliobus rondrijdt om het lezen te bevorderen. Haar belangrijkste doel is om te voorkomen dat kinderen in de zomervakantie stoppen met lezen. Ze heeft het over de “summer slide in reading” dat vind ik een prachtige uitdrukking. Wij zouden zeggen zomerdip, maar summer slide klinkt veel dramatischer.

Ik vind het prachtig: dat schattige bibliobusje in een omgebouwde paardentrailer maar het mooiste is natuurlijk die bevlogen schooljuf. Ze kan het prachtig vertellen en ik ben het gloeiend met haar eens: het is belangrijk om kinderen zo vroeg mogelijk enthousiast te maken voor lezen en dat doe je door ze zo veel en zo vaak mogelijk met goede boeken in aanraking te brengen. Op een leuke manier.

Het is net zo’n mooi initatief als The Uni project, de mobiele boekenkasten van Sam en Leslie Devol, daar schreef ik al eerder over.  Zelfde uitgangspunt, heel andere uitvoering: aan de blokjes onder de Ikeakasten in de bus te zien is Joy door schade en schande wijs geworden, over de meubels van The Uni is goed nagedacht: ze zijn ontworpen door experts en het project is heel professioneel opgezet. Maar de initiatiefnemers zijn in beide gevallen bevlogen mensen die het belangrijk vinden om kinderen op te zoeken om ze met boeken in aanraking te brengen. En of je daar nou de kerk bij betrekt (in het geval van Joy) of designstudenten (bij The Uni) kan mij eigenlijk niet zo veel schelen: zolang die kinderen maar lezen.

Overigens heeft dit bibliobusje ook een eigen twitteraccount waar je meer foto’s kunt zien van de bus in actie.

De bibliothecaris brengt hoop

In deze in alle opzichten donkere dagen voor Kerstmis deel ik graag dit filmpje over een bibliotheekmanager die wekelijks voorleest aan dakloze kinderen. Dit is Colbert Nembhard, bibliothecaris in de Bronx, manager van de Morrisania Branch van de New York Public Library. Hij gaat elke week naar het opvangcentrum voor daklozen in zijn wijk om voor te lezen aan de jonge kinderen die daar zitten.

Dat doet hij omdat ze hem gevraagd hebben. Acht jaar geleden. Maar ook omdat hij het belangrijk vindt: In this day and age there is no reason why children should not be able to read. I don’t want any child to be left behind. I want them to know they’re important. En dat lijkt me een soort ultieme kerstboodschap: iedereen doet er toe. Ook dakloze kinderen.

Overigens speelt zich dit af in dezelfde wijk in New York als waar binnenkort de laatste boekwinkel sluit. Dan moeten de 1.4 miljoen inwoners van de Bronx naar Manhattan als ze een boek willen kopen. Maar gelukkig zijn er nog wel 35 bibliotheekfilialen in de Bronx. Met medewerkers zoals Colbert Nembhard. Gelukkig wel.

De visser als bibliothecaris

Ja, dit is er weer een. Zo’n initiatief met boeken en kinderen en leesbevordering waar ik blij van word. De Taman Bacaan Pelangi (Regenboog Lees Park) is een organisatie die bibliotheekjes voor kinderen maakt in achtergebleven gebieden van Oost-Indonesië. Achtergebleven in de verschillende manieren van het woord.

De bibliotheken zijn een initiatief van Nila Tanzil, een Indonesische communicatiespecialist. Ze startte ermee toen ze in gesprekken met jonge kinderen merkte hoe klein hun wereld was en hoe weinig toekomstperspectief de kinderen voor zichzelf zagen. These kids were young, some as young as six, but they were already limiting their own dreams. I believe that books can change that. I believe that books will introduce them to a great big world and spark their imagination. I believe that books can inspire children to dream, and give them the courage to dream big.

Om dat doel te bereiken zamelt ze boeken in, zowel in het Indonesisch als in het Engels en ze zamelt geld in. Dat gaat haar heel aardig af lijkt het. Ze timmert stevig aan de weg: in vijf jaar tijd heeft ze al 29 bibliotheekjes ingericht (van Lombok tot Ambon en van Sulawesi tot Timor). Onlangs stond ze op de op de lijst van 10 Inspiring Women 2015 van Forbes Indonesia.

Mooi project hoor.

Leesbevordering op zijn kop

Deze Britse leerkracht leest zijn klas voor terwijl hij op zijn hoofd staat. Hij kwam op dat idee vanwege het boek The Twits, van Roald Dahl, oftewel: De Griezels. De Griezels eindigen in het boek ondersteboven, vandaar. Volgens hem zijn de leerlingen, door dit op zijn kop lezen, meer betrokken bij het verhaal en gaat hun kennisniveau omhoog. Hij claimt dat sommige leerlingen wel een half tot een heel niveau gestegen zijn vanwege deze manier van voorlezen.

Het ligt er natuurlijk erg dik bovenop, dit filmpje kwam gisteren online en vanmiddag was er al een vervolg op: het is namelijk een 1 april grap. Met medewerking (of misschien zelfs wel bedacht?) door de uitgeverij. Te flauw. Lagere schoolhumor. Maar ik weet zeker dat die glunderende kinderen in de klas van Mr. Perry dit boek hun hele leven lang niet meer zullen vergeten vanwege deze grap. Dus uiteindelijk is het een fantastische manier van leesbevordering, daarom wilde ik jullie deze filmpjes niet onthouden. En omdat ik een zwak heb voor Britse schoolkinderen, met die schooluniformpjes.

Voor diegenen die De Griezels nooit gelezen hebben (wel doen hoor, ken je klassiekers!) Meneer Griezel heeft een baard, een hele vieze baard met stukjes eten erin, daarom hebben al die jongens in dat filmpje van die rare baarden.

Dag kapper!

“Dag kapper!” Met veel moeite deed het jongetje de deur achter zich dicht. “He Nuredin!” riep de kapper vanuit het keukentje.

“Wat heb jij een een mooi zwartepietenpak aan zeg! Hoe kom je daar aan?”

“Heeft oma voor mij gekocht.” “Prachtig! Waar heeft ze dat gekocht?” “Bij Bart Smit.”

“Mooi hoor! Je bent net een echte zwarte piet. En wat staat die kleur je goed. Kleurt prachtig bij je zwarte krullen. Dat heeft oma heel mooi uitgezocht, die kleur.” “Dit was de enige kleur die ze hadden.”

Het jongetje zat te stuiteren op het bankje. “Morgen komt Sinterklaas aan in Gouda. En zondag hier in Amsterdam. Dan gaan we kijken. De pakjesboot is lek. En alle zwarte pieten zijn in het water gesprongen.”

“Wat erg zeg. Gaat de boot dan zinken? En hoe moet dat dan met alle cadeautjes? Gaan die ook zinken?”

Nuredin dacht even na. “Nee, die zitten op een andere boot.”

“Als Sinterklaas hier in Amsterdam komt dan gaan we kijken. En dan krijg ik snoep. Heéél veel snoep. En dat ga ik allemaal opeten.”

“Nu ga ik weer.”

“Dat is goed. Doe je de groeten aan je oma? Dag!”

“Dat was mijn buurjongetje. Kon je merken dat hij ADHD heeft?” vroeg de kapper.

Ware liefde (voor boeken)

Dit is een van de leukste dingen die ik de afgelopen weken op Twitter tegen kwam. Ik heb hem al eens geretweet, maar voor iedereen die dat gemist heeft of die niet op Twitter zit hierbij alsnog.

Een citaat uit een boekbespreking door een 6-jarige. Zou je dit boek aan een vriend aanbevelen en waarom? Nee, want het is mijn lievelingsboek en ik wil niet dat iemand anders hem heeft. Zoals zijn moeder al zegt: die snapt het principe van meerdere exemplaren nog niet. Te lief…

Die moeder is overigens een fervente leesbevorderaar, ze twittert over kinderboeken en over wat haar kinderen lezen.

Jeanine Deckers 23 september 2014 1 Comment Permalink

Verhalen uit de Airport Library #11 de boek-o-matic

DSC01612Gisteren hebben we in het kader van de Nationale Voorleesdagen verhalen gemaakt op Schiphol met de Boek-o-Matic. Bedenker Bram de Goeij noemt de Boek-o-matic een storytelling-tool voor kinderen vanaf 2,5 jaar; het is meer een programma dan een apparaat. Op de foto hierboven kun je zien dat de Schipholversie  een combinatie is van high- en low-tec: een iPad met een houten plankje en wat elastiekjes. Het werkte geweldig.

Kinderen maakten eerst hun eigen verhaal op een vertelstrook, al dan niet gebruik makend van kant en klare plaatjes. Dat verhaal werd vervolgens (met passende geluidseffecten!) verteld in de iPad. Het filmpje dat daardoor ontstond werd op het eigen Boek-o-matic kanaal op Youtube gezet.

Daarom was dit zo’n leuk project voor op Schiphol: kinderen maakten hier in Nederland een boekje, namen dat mee op reis en konden vervolgens hun vriendjes en familie waar ook ter wereld hun verhaal laten zien, door ze te verwijzen naar Youtube. Daar waren we al langer naar op zoek: naar iets digitaals om de reizigers mee te geven.

De kinderen vonden het geweldig. Bijkomend effect waren de ouders die hierdoor met elkaar aan de praat raakten: ik hoorde althans een Noorse en een Egyptische vader die allebei op de vlucht naar Toronto zaten te wachten een gesprek voeren over dorpen bij de meren van Canada.

De verhalen van de kinderen waren zoals je dat zou verwachten: fantasievol en meer of minder samenhangend. Behalve dit verhaal van Yasmin, een meisje van een jaar of 9 uit Egypte. Daar moest ik wel even van slikken, met het nieuws in ’t achterhoofd:

Op Facebook vindt je een hele fotoreportage van die ochtend (en als je daar toch bent, like the pagina dan even…) en hier vindt je meer informatie over de Boek-o-matic. Ik weet niet of het programma nog te bestellen is, maar je kunt het altijd proberen. En voor de wijsneuzen die zich afvragen wat dit met Voorlezen te maken heeft: de kinderen lezen het verhaaltje voor in de Boek-o-matic.

Poëziewedstrijd

armitage citaatDe Poetry by Heart Competition is een wedstrijd voor Britse kinderen van 10 tot 13 jaar. De opzet is te vergelijken met onze Nationale Voorleeswedstrijd: een school organiseert eerst zelf een wedstrijd en vervolgens wordt er via lokale en regionale voorrondes toegewerkt naar een landelijke finale.

De dichter Andrew Motion is betrokken bij het organisatie. Motion was  Poet Laureate van 1999 tot 2009 en nam toen o.a. het initiatief tot het Poetry Archive, een website met geluidsfragmenten waarin dichters hun eigen gedichten voorlezen. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat er bij dit Poetry by Heart project zo’n fantastische website hoort. Met niet alleen veel tips en handleidingen voor docenten, maar ook geweldige achtergrondinformatie.

Ze pakken het serieus aan, daar in het Verenigd Koninkrijk: om mee te mogen doen moeten de kinderen twee gedichten uit hun hoofd leren, één van voor 1914 en één van na 1914. Te kiezen uit uit een selectie van 130 gedichten, variërend van Sir Gawain and the Green knight uit 1375 tot A life in dreams uit 2010. Ze moeten het niet alleen uit het hoofd leren, maar ook voordragen. En voor alle duidelijkheid: het gaat hier niet om kinderversjes, maar om volwassen poëzie. De kinderen worden zeer serieus genomen.

Ambitieus. Dat zie ik Nederlandse kinderen nog niet doen. Blijkbaar bestaat er een soort van Britse traditie van gedichten van buiten leren, dat scheelt waarschijnlijk. Op de website maken ze onderscheid tussen learning by heart en learning by rote. Dat betekent allebei “uit het hoofd leren” maar de lading die de twee uitdrukkingen hebben is natuurlijk heel anders. Motion legt hier het verschil tussen die twee uit.

Ben benieuwd of het een succes wordt. De bedoeling is om er een jaarlijks terugkerend evenement van te maken. Het lijkt me fantastisch.

get_footer() ?>