Tenaanval

Tenaanval

Over bibliothecarissen, bibliotheken, leesbevordering en soms over kunst

goed idee

All of the posts under the "goed idee" tag.

Douchen in een bus

 

Weer een mooie voor mijn verzameling bussen. Geen bibliobus maar een mobiele douche, een bus waarin daklozen zich kunnen douchen. Vanwege bezuinigingen zijn er nogal wat voorzieningen voor daklozen verdwenen in San Francisco, waaronder ook verschillende faciliteiten om zich te wassen. Deze bus is een particulier initiatief dat in die lacune voorziet. Daklozen kunnen zich hier wassen en zo weer een stukje waardigheid terugkrijgen. Ik vind het briljant. Maar ook gênant. Want op Youtube staan vlak onder dit filmpje andere filmpjes over de bussen van Apple en Google die worden tegengehouden door demonstranten die protesteren tegen het feit dat mensen uit hun woning worden gezet omdat die voor veel geld verkocht worden aan werknemers uit Sillicon Valley. Mensen komen daardoor op straat te staan en komen dan na verloop van tijd weer bij deze douchebus terecht. Die dan weer gesponsord wordt door o.a. Google, dat dan weer wel.

Overigens wordt de bus aangesloten op een brandkraan voor zijn watervoorziening. Ik vraag me af waar ze het vuile water laten, zouden ze dat gewoon lozen op het riool? Dit is de eerste bus van Lava Mae, maar ze hebben ambitieuze plannen. Volgens hun website althans. Waar je nog veel meer informatie vind over waarom dit zo’n hartverscheurend project is. It’s about Human Rights.

Met dank aan @librarianbe voor de tip.

Warmte en menselijk contact

Ja, dit is er weer een. Een reclamecampagne waar je blij van wordt.

Hartje winter in Canada. Polar Vortex. Het is min 25 en je staat op de bus te wachten. Maar gelukkig sta je in een bushokje dat is omgebouwd door Duracell. Zodat je alleen maar de hand van een mede koulijder hoeft vast te houden om het circuit tussen de negatieve en de positieve pool van de constructie compleet te maken waardoor er een kacheltje aangaat.

Jammer genoeg vertelt het verhaal niet hoe veel gebruik hier van is gemaakt: wilden mensen elkaars hand wel vasthouden? En wat als je buurman nou net een lelijke, stinkende zwerver is? Geef je die ook een hand? En zijn hier nog mooie nieuwe vriendschappen uit ontstaan? Uit dit handen-vasthouden-van-een-vreemdeling? Ben ik eigenlijk wel benieuwd naar.

De link met bibliotheken leggen jullie zelf wel he? Over een plek die je warmte en menselijk contact biedt in barre tijden. Die je beschermt tegen de elementen. En die je helpt jezelf te helpen.

Thank you Matt Haig

DSC01184Soms kom je een artikel tegen waar je ontzettend blij van wordt. Met zinnen die je uit je hoofd wil leren zodat je ze naar willekeur kunt citeren. Of die je heel groot op de gevel van je bibliotheek zou willen schilderen en er al die kortzichtige politici met hun neus in wil wrijven. Maar dat kan natuurlijk allemaal niet, dus dan roep maar een paar keer op Twitter dat het zo’n goed artikel is en dan hoop je dat er meer mensen zullen zijn die het zullen lezen.

Maar in het kader van mijn elke-dag-een-blogje-experiment ga ik dat nu eens hier roepen, dat ik zo’n goed artikel heb gelezen. En omdat ik weet dat heel veel lezers van dit blog niet de moeite nemen om op een link te klikken ga ik hier de mooiste zinnen citeren. Dan weet ik tenminste zeker dat de grote lijn overkomt.

Het is een stuk op het blog van Booktrust, een Engelse leesbevorderingsclub (sinds 1921!). Onder andere de uitvinders van Bookstart (ja, Boekstart komt uit Engeland). Het is geschreven door Matt Haig, bekroond schrijver van boeken voor zowel volwassenen als kinderen. Hij schreef het stuk naar aanleiding van de National Libraries Day (dat ik overigens ook een briljant idee vind, kunnen we dat hier niet ook invoeren? In plaats van Nederland Leest bijvoorbeeld?). Onder de titel Libraries keep us human legt hij uit waarom bibliotheken onmisbaar zijn.

You see, nowadays we have the Internet as a useful place to store information – though we must remember, information and knowledge are not the same thing, and there is no search engine in the world with the warmth of a good librarian.  Onthou: “Informatie en kennis zijn niet hetzelfde en er is geen zoekmachine ter wereld met de warmte van een goede bibliothecaris.”

En over de opkomst van het ebook: I would say that there is more need to have a physical home for books than ever before. A library, you see, is much more than the sum of its parts. A library is an increasingly unique space in our modern world. Whether it is in a school, a university, or a town centre it offers an important retreat, an oasis of sorts.

It is one of the very few places left – online or offline – where we can go and feel that no-one is trying to sell us something. They are places we can go to retreat, sanctuaries of calm, of contemplation, of thought and study and mental escape. To say, well, we can get these books elsewhere is a bit like saying to the religious person, well, if God is everywhere then why go to church. Onthou: Zeggen dat je boeken overal kunt krijgen is als tegen een religieus iemand zeggen dat je niet naar de kerk hoeft omdat God overal is.

What I am saying is that to equate a library solely with the books it houses is like equating a football stadium with the quality of the grass and the number of seats. Onthou: Een bibliotheek gelijkstellen met boeken is als een voetbalstadion gelijkstellen met de kwaliteit van het gras of het aantal zitplaatsen.

En de uitsmijter: A library is not a shop. It is one of those special places that exist solely to enrich our lives and make us more human. Onthou: Een bibliotheek is een plaats die alleen bestaat om onze levens te verrijken en om ons menselijker te maken.

Dank je wel Matt Haig. Hier word ik nou blij van…

De bibliotheek naar de mensen brengen

Afgelopen zomer zag ik het al eens op Twitter voorbij komen, Library live and on tour. Dat waren toen niet meer dan een paar foto’s van die stoere wagen met een paar kinderen er omheen die aan het gamen waren. Afgelopen week kwam ik hun website tegen, met dit geweldige filmpje. En nu ben ik helemáál enthousiast, want hier kan ik zo ontzettend blij van worden!

Ik dacht eigenlijk dat het een soort mini-bibliobus was, maar het is nog veel leuker. Het is een manier om reclame te maken voor de bibliotheek. En dan niet door folders of andere gadgets uit te delen, maar gewoon: door menselijk contact te maken. Door met mensen te praten en te vragen of ze soms lid willen worden. En door eventueel boetes kwijt te schelden als dat de reden is waarom daklozen niet meer naar de bibliotheek komen. Ja, sommige Nederlandse bibliotheekdirecteuren krijgen een rolberoerte bij dit idee, ik weet het, maar ik ben er van overtuigd dat dit de beste manier is om je maatschappelijke meerwaarde te bewijzen.

Wat lijkt het me leuk om dit ook eens in Nederland te proberen. Zou dan wel andere wagen nemen, want ik vind deze vrij lelijk. Maar het gaat natuurlijk om wat je er mee doet en dat vind ik fantastisch.

Over bibliotheken en betrokkenheid

book cake

Een heel goed 2013 voor alle lezers van dit blog! Dat al jullie ideeën goed mogen uitpakken.

Mijn jaar is alvast goed begonnen, want ik heb vanmiddag Over bibliotheken en betrokkenheid gelezen. Een essay van de bibliotheek Maasland. Tijdens de Bibliotheektweedaagse in Middelburg kreeg ik het boekje van Joyce Sternheim en Marina Polderman (mede-auteurs van het essay) met de mededeling: “dit is wel iets voor jou, dit vindt jij vast leuk”. En dat is ook zo.

In het essay denken de schrijvers na over de vraag Hoe bibliotheken weer van waarde kunnen worden in de “nieuwe” maatschappij. Wat is waarde, wat is van waarde en waarom is waarde bieden zo belangrijk? Voor welke waarden staan bibliotheken en welke waarden streven we na in het bibliotheekwerk? Welke waarde kunnen wij bieden aan de samenleving? Over idealen, over burgerschap en over objectiviteit.

Het is een interessant essay dat stof tot nadenken biedt. En dat vraagt om discussie. Die zou ik heel graag eens voeren met iemand, maar ik ga eerst de boeken lezen die de schrijvers aanraden over de dominantie van de markt. Daarna kom ik er vast nog eens op terug want het is belangrijke materie.

The Billy Pilgrim Traveling Library

Dat ik het nog steeds niet goed kan uitstaan dat overal in het land bibliobussen worden opgeheven zal voor de vaste lezers van dit blog geen verrassing zijn. En dat ik een groot voorstander ben van “de bibliotheek naar de mensen toebrengen” kan ook geen verrassing zijn. Dus toen ik een artikel van Derek Attig voorbij zag komen over de Billy Pilgrim Traveling Library was mijn interesse gewekt.

De Billy Pilgrim Traveling Library is een particulier initiatief van twee bibliothecarissen uit Houston, Texas. Die hebben een oude bibliobus op de kop getikt die ze willen vullen met boeken, muziek, films en digitale informatie. Dat materiaal gaan ze uitlenen aan individuele leners, tegen een financiële vergoeding. En ze gaan de bus verhuren aan bibliotheken, musea en scholen in de regio voor projecten en acties.

Ze zijn druk aan het werven, zowel geld als collectie want zoals gezegd, het is een particulier initiatief. In bovenstaand filmpje wordt uitgelegd wat de bedoeling is, ze gaan werken met het Rent-Barter-Donate systeem. Dus met verhuren-ruilhandel-doneren.

Ze noemen hun project expres een Traveling Library en geen Bookmobile, een reizende bibliotheek en geen bibliobus omdat ze meer willen zijn een rijdende boekenkast. Klinkt misschien nogal voor de hand liggend maar in de VS zijn bibliobussen in het algemeen veel traditioneler dan in Nederland, voornamelijk gevuld met boeken en gericht op uitlenen terwijl in Nederland (en België trouwens ook) veel aandacht is voor leesbevordering en digitale informatie. Daar komt bij dat in de Verenigde Staten (en eigenlijk bijna overal ter wereld) het lidmaatschap van een openbare bibliotheek gratis is. Dus dat zij geld gaan vragen is ook nieuw.

Wat ik vooral zo geweldig vind is dat het een particulier initiatief is. Dat ze dus precies kunnen doen wat ze willen. In “mijn” bussentijd heb ik ook weleens geprobeerd om een soort adviesbus in te richten. Maar veel verder dan een paar proefritjes is het nooit gekomen. Onbekendheid, overheadkosten, wantrouwen en gebrek aan fantasie zorgden voor stille dood. Uit dat initiatief is de Themabus ontstaan en die bestaat gelukkig (nog) steeds.

Prachtig vind ik het, ook weer zo’n project om in de gaten te gaan houden. En om stiekem over te gaan dromen. Zouden we dat hier ook voor elkaar kunnen krijgen? En hoe dan?

Nog bedankt Ed.

De bibliotheek als speeltuin

De Oak Park Public Library heeft een Idea Box. Ja en?

Nou, niet zo’n ideeënbus waar je aanschafsuggesties in kunt doen, maar een ruimte waarin ze de bezoeker uitnodigen to tinker, learn, and play with us. Waar de bezoekers dus actief bij betrokken worden, zowel in de uitvoering als in de programmering.

In dit filmpje vertellen ze over een gedichtenproject, maar sinds de opening hebben ze al diverse kunstprojecten gedaan, zoals op deze foto’s te zien is.

Mooi. Wil ik ook….

Boekentrein of vliegveld?

Mooi hoor, dat de Spaanse spoorwegen met behulp van de Catalaanse overheid nu ebooks aanbieden in de trein. Alles om het lezen te bevorderen, dus ik ben vóór.

In 10 spaanse treinen hangen posters met daarop QR-codes waarmee je het eerste hoofdstuk van 40 verschillende boeken kunt downloaden.

Maar ik kan het toch niet laten om een klein kritisch nootje te plaatsen. Want waarom maar één hoofdstuk aanbieden? En wat is de gedachte achter de titelselectie? Die lijkt tamelijk willekeurig: Spaanse auteurs, Amerikaanse maar zo te zien ook de biografie van Steve Jobs. Er wordt samengewerkt met één uitgeverij, dus ik neem aan dat die bepaald heeft welke titels er op die posters staan. Dus eigenlijk is het gewoon reclame voor de uitgever, want als het boek bevalt ga je het vanzelf kopen. Waarom hebben ze daar dan ondersteuning van de Catalaanse overheid bij gekregen?

Mijn middelbare-school-Spaans zegt dat de tekst op de posters geen Spaans is, maar Catalaans. En dan wordt die overheidssteun opeens een stuk geloofwaardiger. Het is gewoon een kwestie van cultuurpolitiek. Promotie van het Catalaans! Werkt beter dan een poster waarop staat: Lees eens een boek in het Catalaans. Wel slim dus, en ook innovatief op zijn eigen manier. Het zijn blijkbaar niet alleen titels in het Catalaans volgens de Digital Reader zitten er ook Spaanse titels bij. Maar toch: vooral goed voor de uitgever.

Ik word zelf eerlijk gezegd een stuk blijer van de actie van de Broward County Library in  Florida. Die bieden op het plaatselijke vliegveld gratis ebooks aan uit het publieke domein. Voor iedereen te downloaden, ook zonder bibliotheek-abonnement, via een QR code op een advertentie-scherm. Waarop ze gratis mogen adverteren van het vliegveld. Kost ze dus ook nog eens geen cent. Maar het heeft de bibliotheek wel internationale aandacht opgeleverd.

Ik broed al een poosje op de vraag hoe ik zoiets zou kunnen doen in de Airport Library. Technisch waarschijnlijk niet zo moeilijk, maar gezien de opdracht en het collectiebeleid van de bibliotheek iets ingewikkelder dan het lijkt. Iemand een idee?

Bibliotheekgroenten

Kijk, hier word ik nou vrolijk van. Niet persé van deze foto maar vooral van het bericht dat er bij hoort. De City Island Library in New York (een filiaal van de New York Public Library) heeft een groentetuin aangelegd op zijn binnenterrein. Het is maar een klein tuintje (a bit larger dan a parking space) maar ze verbouwen er van alles: sla, tomaten, bloemkolen en aardbeien o.a. Voor eigen gebruik: zowel door het personeel maar ook door het publiek.

Not only does this library feed the mind, but it also feeds the body volgens een van de vrijwilligsters van de City Island Garden Club, ooit opgericht om het tuinieren in de wijk te bevorderen. En waarom heeft de bibliotheek dat tuintje? We’re a community library and we thought it was a good idea, aldus de branch manager. Ik krijg niet de indruk dat hier lang over vergaderd is, of dat er is gediscussieerd over de vraag of dit wel bij de core business van de bibliotheek hoort, laat staan of dit binnen een formule past. Goed idee, ja leuk, gaan we doen. En iedereen die wil mag meedoen, personeel zowel als bibliotheekgebruikers.

Dat zijn dingen om vrolijk van te worden vind ik. Kleine initiatieven die passen bij het lokale karakter van een bibliotheek en waar medewerkers enthousiast voor zijn. En dan geen gekruidenier over dat die groenten verkocht worden, maar ze worden worden gewoon uitgedeeld. Het is immers een community library?

Overigens: ze organiseren hier nogal wat activiteiten: vandaag alleen al een workshop Schrijf je cv , voorlezen voor baby’s en een Yu-gi-oh toernooi voor kinderen. Indrukwekkend voor een van de kleinste filialen van de stad.

De bibliotheek en de winkel, maar dan anders

 Street Lab is een organisatie in Boston die programma’s bedenkt voor openbare ruimtes. In 2009 maakten ze in een leegstaande winkel in Chinatown (Boston) een tijdelijke bibliotheek.

Daarmee sloegen ze meerdere vliegen in één klap: er was na meer dan 50 jaar eindelijk weer een bibliotheek in de wijk, de straat knapte er van op want er stond weer één winkel minder leeg en de buurt knapte er van op want er werd van alles georganiseerd in de bibliotheek. Ze schakelden studenten van Harvard in om meubels te ontwerpen dus het had een dubbel educatief doel. De collectie (ongeveer 4000 banden) bestond uit giften en de bibliotheek werd voornamelijk gerund door vrijwilligers en stagiaires. Er was gratis internet, er werd voorgelezen, er waren conversatiecursussen en veel activiteiten. Heel veel activiteiten, zeker als je bedenkt dat de bibliotheek maar drie maanden open was. De activiteiten varieerden van schrijfcursussen en tekenlessen tot workshops over de Opera. De Chinese Opera uiteraard.

De bibliotheek richtte zich op aan de wijk gebonden mensen: ouderen en volwassenen met jonge kinderen. (zoals ook in Nederland de kleine kernen bibliotheken doen)  Het mooie van dit project is dat de bibliotheek hier niet het doel is, maar een middel. Een manier om iets toe te voegen aan de maatschappij, een middel om de omgeving te verbeteren. Ze hebben niet zomaar even wat boeken in een lege winkel gezet maar hebben veel energie gestoken in het creëren van draagvlak en ze proberen aan te sluiten bij de behoefte van de buurt. De Boston Public Library was wel betrokken bij dit project, maar in een adviesrol, de leiding lag bij de mensen van Street Lab. Niks ingewikkelde catalogus maar gewoon alles in LibraryThing. En toen de bezoekers in de eerste week vroegen of ze de boeken ook mee naar huis konden nemen werd er snel een uitleensysteem in elkaar gefietst.

Het project was van begin af aan bedoeld als een tijdelijk iets dus na drie maanden werd de hele boel weer opgeheven. De hier opgedane ervaring wordt nu ingezet in andere projecten voor de verbetering van de openbare ruimte. Een van die projecten is het Uni project: een flexibele, draagbare plek. It brings books to public space. It adapts lectures, classes, workshops, after-school programs, and films for street level and puts them in public space. The Uni gives us a place to gather in public and contribute to our neighborhood and city. Dat klinkt mooi. Lijkt me alleen minder praktisch dan die lege winkel.

get_footer() ?>