Tenaanval

Tenaanval

Over bibliothecarissen, bibliotheken, leesbevordering en soms over kunst

censuur

All of the posts under the "censuur" tag.

Een treurig jubileum

Op 25 juni 1953 brachten de American Library Association en de Association of American Publishers gezamenlijk een statement uit over het verbieden van boeken. De eerste zin van dat statement is The freedom to read is essential to our democracy. It is continuously under attack. Vandaag is dat precies 70 jaar geleden en zagen de ALA en de AAP zich genoodzaakt om dat statement nogmaals onder de aandacht brengen. Want die vrijheid om te lezen komt in de Verenigde Staten alweer steeds meer onder druk te staan.

Het is een onderdeel van de campagne Unite Against Book Bans waarin bibliotheekorganisaties, uitgevers, schrijvers, journalisten en onderwijsorganisaties het publiek oproepen om zich uit te spreken tegen het verbieden van boeken. Inclusief handige toolkit waarin niet alleen wordt uitgelegd wat je allemaal kunt doen en wie je zou kunnen aanschrijven maar uiteraard is er ook merchandise.

Akelig. En onvoorstelbaar. En ik hoop dat we hier nooit zo’n campagne nodig zullen hebben.

Jeanine Deckers 25 juni 2023 5 Comments Permalink

Roodkapje van Roald Dahl voorlezen

Roodkapje door Quentin Blake, voor de Gruwelijke Rijmen van Roald Dahl, 1982

Tijdens alle opwinding in de afgelopen weken over de aanpassingen die de Britse uitgever heeft aangebracht in de nieuwe edities van de boeken van Roald Dahl moest ik steeds weer denken al die honderden keren dat ik zijn versie van Roodkapje heb voorgelezen. En aan hoeveel lol we daarbij hadden. Ik weet niet meer precies in welk jaar dat was (het is meer dan twintig jaar geleden dat ik voor het laatst een klassenbezoek gedaan heb) maar een van de jaarlijks wisselende programma’s die we in onze bibliotheek deden had als thema sprookjes. Waarschijnlijk was het samengesteld door Karen Bertrams van ProBiblio. Geen idee meer wat het programma precies inhield maar als afsluiting las ik dus het verhaal Roodkapje en de wolf voor uit de Gruwelijke rijmen van Roald Dahl. Voor wie de Gruwelijke rijmen niet kent: daarin heeft Dahl een aantal bekende sprookjes op rijm herverteld. Maar dan wel op zijn Dahls, dus met een ander einde dan het origineel. Je kunt hier de originele versie van zijn Roodkapje vinden en ook beluisteren, voorgelezen door de schrijver zelf. In de introductie vertelt hij dat hij de “little rhymes” als een soort grap had geschreven en dat hij verbaasd was over het succes er van.

Dat voorlezen verliep bijna altijd op ongeveer dezelfde manier. Het was de afsluiting van het bezoek waarbij de kinderen (groep 5/6) dus weer even stil moesten zitten nadat ze net ruim een half uur actief waren geweest (de meeste dan). Daar had niet altijd iedereen even veel zin in en als de biebjuf dan ook nog zei dat ze ging voorlezen daalde het humeur vaak snel. Alhoewel ik aankondigde dat het een andere versie van het sprookje was dan ze kenden geloofden ze dat maar half. Maar al snel merkten ze dat het echt anders was, alleen al vanwege het rijm. En dan las ik nog eens van die gekke woorden als ‘schriel scharminkel’ voor. Het hoogtepunt van het verhaal was altijd dit:

”t Kind lacht en trekt in een wipje

een revolver uit haar slipje.’

(‘Ze richt hem op het grote beest en beng, beng…. die is er geweest’) Hilariteit alom, vooral bij alle jongens in de groep. Het verhaal eindigt ermee dat Roodkapje haar rode kapje inwisselt voor een mantel van wolvenvel, zoals op de illustratie van Quentin Blake te zien is.

Pas toen ik er de laatste weken weer aan terugdacht realiseerde ik mij dat het geweldige ook zit in de fantastische vertaling van Huberte Vriesendorp. Even dacht ik nog dat het Vriesendorps idee was om dat pistool in een onderbroek te bewaren, maar dat is van Dahl (‘The small girl smiles. One eyelid flickers. She whips a pistol from her knickers.’) Maar om van een onderbroek een slipje te maken en dat dan ook nog te laten rijmen op wipje is prachtig. Het waren precies de goede woorden om jongetjes uit groep 5/6 enthousiast te maken voor een verhaal.

De Nederlandse uitgever heeft aangekondigd de boeken niet te gaan aanpassen. Dat klinkt heel stoer maar een vertaler past een tekst al aan want die maakt zelden een letterlijke vertaling. Het lijkt me dat ze wijzigingen in dit geval in eerste instantie met de vertaler moeten bespreken. In alle voorbeelden van aanpassingen die ik voorbij heb zien komen zag ik nergens iets over de Revolting rhymes dus misschien is dat de dans ontsnapt. Maar ter gelegenheid van dit stukje heb ik het boek er nog eens bij gepakt en als ik daar het verhaal van Goudhaartje en de drie beren nog eens lees zie ik zo een paar woorden die in een nieuwe editie best aangepast zouden kunnen worden zonder dat de essentie van Dahls versie verdwijnt. In deze versie is Goudhaartje een rotkind dat het huis van de drie beren heeft vernield en Dahl suggereert dat de beren haar op hadden moeten eten. Dat verhaal kan prima overeind blijven als je bv het woord Bijlmerbajes aanpast. Ik vind het een ingewikkelde kwestie: ja natuurlijk ben ik tegen censuur en ja natuurlijk moet je van andermans tekst afblijven maar dit verhaal is nu al meer dan 40 jaar oud en boeken worden wel vaker aangepast aan de moderne tijd. Bijvoorbeeld om ze leesbaar te houden. En verkoopbaar. Alhoewel ik om sommige woedende protesten erg moest grinniken pleit ik daarom toch graag voor enige nuance.

Het belangrijkste lijkt me dat de kern van het verhaal, in dit geval het dwarsige, bewaard blijft. Want dat maakte Roodkapje zo’n succes bij die klassenbezoeken: dit was geen lief meisje dat een jager nodig had om haar te redden maar een stoere meid die zichzelf redde. Met een revolver ook nog eens. En een biebjuf die het woord slipje voorlas was daarbij een extra bonus. Na elk klassenbezoek liep er minstens één jongen de bieb uit terwijl hij ’trok in een wipje een revolver uit haar slipje’ proestte maar meestal was het een giechelend groepje. Dat vond ik mooi. Dat vind ik nog steeds mooi en belangrijker dan of er wel of niet ergens een woordje is aangepast.

Jeanine Deckers 5 maart 2023 2 Comments Permalink

Een onbrandbaar boek

Als protest tegen de toenemende censuur in Amerikaanse (school-)bibliotheken, waar overheden boeken verbieden, verbannen en soms zelfs verbranden heeft uitgeverij Penguin het initiatief genomen om een onbrandbare editie te maken van een van de vaakst verboden boeken in de Verenigde Staten: The handmaid’s tale van Margaret Atwood. Voor wie het niet gelooft staat hier een lijstje met de materialen die gebruikt zijn om het boek echt onbrandbaar te maken.

Het is een eenmalige editie die op 7 juni a.s. geveild gaat worden via Sotheby’s. Op het moment dat ik dit schrijf is er 4 keer geboden en staat de teller op $ 42.000 maar zo te zien verwachten ze dat het een stuk meer gaat opbrengen. De opbrengst gaat in zijn geheel naar Pen America, een organisatie die zich bezig houdt met “freedom to write, recognizing the power of the word to transform the world“.

Prachtig filmpje vind ik, kijk haar nou staan op haar 82e. Mooie actie ook: ‘Because powerful words can not be extinguished’ Hup Margaret Atwood!

Jeanine Deckers 24 mei 2022 3 Comments Permalink

Stephen King en het verbieden van boeken

Afbeelding

Dit plaatje deelde ik vorige week al op Twitter en omdat het zo’n goed advies is van Stephen King deel ik het hier graag nog een keer. Ik kwam het tegen naar aanleiding van de berichten over die school in Tennessee waar het boek Maus op verzoek van de ouders uit de schoolbibliotheek werd gehaald en dat het naar aanleiding daarvan een bestseller op Amazon werd.

Dat in Amerikaanse scholen boeken verboden worden is niks nieuws, daar heb ik al vaker over geschreven. Het is in de Verenigde Staten zelfs zo’n bekend fenomeen dat ze al sinds 1982 jaarlijks een ‘banned books week‘ organiseren, in de laatste week van september. Dan vragen schrijvers, boekhandelaren en bibliotheken aandacht voor de boeken die het afgelopen jaar verwijderd werden uit bibliotheken op scholen. Want daar gaat het meestal om: ouders die actie voeren om te voorkomen dat hun kinderen kennis nemen van bepaalde boeken. Nou kan ik me dáár eerlijk gezegd nog wel iets bij voorstellen, maar het akelige van boeken uit een bibliotheek halen is dat die boeken daardoor door helemaal niemand meer gelezen kunnen worden. Al is dat misschien ook de bedoeling.

Uit mijn tijd bij de bibliobussen herinner ik me mijn gesprekken met die directeur van de reformatorische school die geen gebruik maakte van de bibliobus ondanks het feit dat we onder schooltijd zo’n beetje bij hem om de hoek stonden. Pas toen ik uitlegde dat we heus alle kinderboeken van de christelijke uitgeverijen aan boord hadden kreeg hij er belangstelling voor. Of ik dan kon zorgen dat er alleen christelijke boeken in die bus stonden? Nee? Of ik dan kon zorgen dat het personeel alleen de juiste boeken uitleende aan zijn leerlingen? “Nee ook niet. Wij gaan niks verbieden, van ons mag iedereen alles lezen. Maar als de leerlingen onder schooltijd naar de bibliobus komen dan is het uiteraard de verantwoordelijkheid van de school wat kinderen lezen. Dus als kinderen van een leerkracht een bepaald boek niet mogen lenen (om welke reden dan ook) dan vind ik dat prima.” Ik kreeg de indruk dat die directeur dat dan weer een heel raar uitgangspunt vond maar het hielp wel want de school kwam en ging driftig gebruik maken van de bus. Elk kind moest eerst zijn boeken aan de leerkracht laten zien voordat ze uitgeleend werden en alle Harry Potters werden linea recta terug gestuurd “Nee, je wéét dat wij dit soort boeken niet lezen.” Daar kun je het mee eens zijn of niet: het kind had het boek intussen wel in handen gehad en kwam soms na schooltijd terug om het alsnog te lenen. Of staande in de bus te lezen, als ze het ook van hun ouders niet mee mochten nemen. Zo’n beetje wat Stephen King hierboven aanraadt.

Dat ouders of leerkrachten niet willen dat hun kinderen Harry Potter lezen kan ik nog enigszins begrijpen want tovenarij is de duivel en zo. En als die ouders in Tennessee niet zouden willen dat hun kinderen Maus lezen omdat de Holocaust een heel gruwelijk gegeven is zou ik het ook nog snappen maar ze wilden het boek verbieden omdat er in gevloekt wordt en er een plaatje van een blote vrouw in staat. Ja daar vallen mijn schoenen wel van uit. De top 10 van boeken die in 2020 het vaakst uit bibliotheken of van literatuurlijsten gehaald zijn is sowieso een verbazingwekkende lijst: daar staan niet alleen boeken op waar sex in voorkomt maar ook To kill a mockingbird en Of mice and men vanwege ‘racial slurs and a negative effect on students’. Alsof het verbieden van boeken nog niet genoeg is las ik gisteren dat ze in Tennessee nu ook boeken aan het verbranden zijn. Dat is in de Verenigde Staten niet eens meer zo bijzonder, daar hebben ze al vaker boeken (en dvd’s) van Harry Potter verbrand. En ja, het zijn een paar gekkies die dat doen, maar ik blijf het vreselijke beelden vinden.

“Dort wo man Bücher verbrennt, verbrennt man auch am Ende Menschen” is een quote van Heinrich Heine die in dit verband vaak gebruikt wordt. Dat schreef hij in 1823. Het heeft nog 110 jaar geduurd maar uiteindelijk heeft hij wel gelijk gekregen. Laten we het maar op gebrek aan historisch besef houden. Rare jongens, die Amerikanen.

Jeanine Deckers 6 februari 2022 Leave A Comment Permalink

‘Miss Moore’ en de geschiedenis van het jeugdbibliotheekwerk

Een kinderboek over een jeugdbibliothecaris. Toen ik dat tegenkwam in een Amerikaans artikel over historische kinderboeken heb ik het meteen besteld. Want ooit zelf opgeleid tot jeugdbibliothecaris en dus geïnteresseerd in de geschiedenis van het vak was ik ook wel een beetje plaatsvervangend vereerd dat er een kinderboek over ‘ons’ geschreven was.

Het boek Miss Moore thought otherwise is een prentenboek over Ann Carroll Moore die de eerste echte jeugdbibliotheek van Amerika maakte in de nieuwe New York Public Library. Toen die in 1911 open ging was dat een sensatie omdat het de eerste bibliotheek was die echt op kinderen gericht was, ook in zijn inrichting, en waar kinderen nadrukkelijk welkom waren. Het leest als een soort sprookje: “Once in a big house in Limerick, Maine, there lived a little girl named Annie Carroll Moore.” Het beschrijft de gelukkige jeugd van een meisje dat door haar ouders gestimuleerd werd om te lezen maar opgroeide in een tijd dat vrouwen niet geacht werden te werken. Een van de weinige geschikte beroepen voor vrouwen was bibliothecaris vandaar dat ze in 1895 een bibliotheekopleiding ging volgen en na haar afstuderen jeugdbibliotheken ging opzetten in New York. Tot die tijd werden kinderen óf helemaal geweerd uit de bibliotheek óf mochten ze wel binnen komen maar mochten ze geen boeken lenen omdat men er niet op vertrouwde dat kinderen die ook onbeschadigd terug zouden brengen. Zij bracht daar verandering in. Ze liet kinderen hun naam in een groot zwart boek schrijven en een eed afleggen: When I write my name in this book I promise to take good care of the book I use at home and in the library, and to obey the rules of the library. Ja, ik vind dat schattig. En goed bedacht.

Moore ging actief de wijken in om contacten te leggen met o.a. scholen en ging in gesprek met kinderen op straat. Haar jeugdbibliotheken werden een groot succes. Ze maakte trainingen voor jeugdbibliothecarissen en gaf lezingen voor uitgevers en boekverkopers over waarom je kinderen geen zware, moralistische boeken moet voorzetten maar juist goed geschreven, fantasierijke boeken. Ze werd een ster en reisde vanaf de jaren 20 niet alleen de Verenigde Staten rond om lezingen te geven maar kwam ook naar Europa. Ze ging recensies van kinderboeken schrijven, voor vakliteratuur en voor kranten en werd zo nog invloedrijker.

Het boek over Miss Moore is (naar Nederlandse maatstaven) een beetje een suf boek , met quasi-naïeve illustraties en een tuttig toontje. En ik ben er nog steeds niet uit of ik dat toontje juist wel vind passen bij een boek over iemand uit de eerste helft van de twintigste eeuw of dat het juist heel storend is bij iemand die zelf het ‘goede kinderboek’ promootte. Maar misschien moet je het niet beoordelen als prentenboek maar als geschiedenisboek: achterin staat meer informatie over de geschiedenis van het jeugdbibliotheekwerk. Daar wordt ook nadrukkelijk vermeldt dat “Anne Carroll Moore DID NOT singlehandedly create the children’s library” want in 1887 werd er al de eerste speciale hoek voor kinderen in een bibliotheek gemaakt.

Daar staat ook “She had strong opinons about books and was never shy expressing them“. Ik begreep pas onlangs dat dit tamelijk eufemistisch is uitgedrukt. Want toen las ik een artikel over waarom het boek Goodnight Moon niet in de lijst staat van meest uitgeleende boeken aller tijden van de New York Public Library. Goodnight Moon is een prentenboekje van Margaret Wise Brown, bij ons meer bekend van het boekje over de Vijf brandweermannetjes. Het Goodnight Moon boek kwam uit in 1947 en ondanks het feit dat Anne Carroll Moore toen al ruim gepensioneerd was had ze nog steeds veel invloed op de collecties van de bibliotheek. Toen ze nog in de bibliotheek werkte had ze blijkbaar een stempel (!) met als tekst “NOT RECOMMENDED FOR PURCHASE BY EXPERT” en die gebruikte ze graag. Als de NYPL een boek niet kocht, dan kochten veel andere bibliotheken het ook niet. Moore had een duidelijke opvatting over wat goede kinderboeken waren en daar paste dat Goodnight Moon niet in. Dus schafte de NYPL het boek niet aan. Het werd een van de meest bekende Amerikaanse kinderboeken aller tijden, dus in 1972 kwam het uiteindelijk toch in de collectie. toen was Moore al meer dan 10 jaar dood. Maar toen werd het dus niet meer vaak genoeg uitgeleend om in de top 10 van meest uitgeleende boeken ooit terecht te komen.

Het is fascinerend om dat artikel te lezen want daarin wordt Anne Carroll Moore aan het einde van haar carrière beschreven als een ouderwetse, betuttelende bibliothecaris terwijl ze zich in het begin van haar loopbaan daar nou net tegen af zette. Maar dat maakt haar des te interessanter vind ik. En dat geeft de titel van het boek Miss Moore thought otherwise een net iets andere lading.

Naschrift 26 maart 17.45 uur: vandaag heb ik nog wat verder gelezen over Ann Carroll Moore (het is niet dat ik heel veel anders te doen heb…) en voor diegenen die meer willen weten hier nog twee andere interessante stukken: deze blog van een Amerikaanse jeugdbibliothecaris over de veranderende kijk op Moore en dit artikel in de New Yorker over Moore en de schrijver E.B, White. Het eerste lezend realiseerde ik me dat alle Amerikaanse bibliothecarissen Ann Carroll Moore waarschijnlijk kennen omdat ze bibliotheekgeschiedenis is en dat een onderdeel van de opleiding is. En dat ze ook echt veel betekend heeft voor het vak, maar zoals deze blogger schrijft  “ACM’s legacy hasn’t aged well“. En het artikel in de New Yorker is fascinerend omdat daarin beschreven wordt hoe Moore aan het einde van haar carrière probeert om nog één keer haar macht uit te oefenen en de schrijver en essayist E.B. White opjut om een kinderboek te schrijven. Als hij dan in 1945 eindelijk een kinderboek publiceert (Stuart Little) maar dat buiten haar om doet keert ze zich tegen hem. In dat artikel wordt ook het belang van Moore’s pionierswerk niet onderschat, met details als dat soldaten na de Eerste Wereldoorlog naar de NYPL kwamen om hun naam op te zoeken in het grote zwarte boek. Ze wilden hun eigen handschrift terug zien. Een teken uit de tijd dat de wereld nog onschuldig was. Tragisch.

Jeanine Deckers 26 maart 2020 Leave A Comment Permalink

John Green over censuur

Een paar weken geleden publiceerde de American Library Association hun jaarlijkse top 10 van meest verboden boeken. Ik heb er vaker over geschreven, over censuur in de Verenigde Staten, maar elke keer als ik er over lees vind ik het weer bizar. Op de Banned & Challenged Books lijst staan alle boeken waar een officiële klacht over is ingediend en/of een verzoek is gedaan om het te verwijderen uit de collectie. In de meeste gevallen wordt zo’n boek dan uit de collectie gehaald, zeker in het geval van schoolbibliotheken.

Het is, zoals meestal, een vrij bizarre lijst. Althans: ik kan me bij sommige titels wel voorstellen dat mensen er aanstoot aan nemen (op nummer twee staat Fifty shades of Grey bijvoorbeeld) maar ik begrijp niet dat je het andere mensen dan niet gunt om zoiets te lezen. En ik begrijp al helemaal niet wat er zo aanstootgevend is aan Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht. De Bijbel staat op de lijst omdat het religieus is. (Uhuh..) Een van de redenen waarom Fifty shades of Grey verboden zou moeten worden is overigens dat het very poorly written was. Dat vind ik dan wel weer geestig.

Nummer een op de lijst is Looking for Alaska van John Green. De John Green van Een weeffout in onze sterren, de Young Adult superhit van twee jaar geleden. Green heeft op zijn vlog gereageerd op het feit dat hij op de lijst staat en ik deel het filmpje hier graag omdat hij zo goed uitlegt waarom het flauwekul is.

Omdat tieners echt niet zo beinvloedbaar zijn via literatuur. Maar vooral omdat hij niet gaat over wat er in de bibliotheek staat omdat hij geen bibliothecaris of onderwijzer is: “the highly trained, criminally underpaid professionals we employ to make these decisions”. En dan gaat hij nog even door over waarom het goed is dat kinderen zelf leren nadenken. Het is niet zo’n lang filmpje, kijk maar gewoon even. En als je geen 3.18 minuten kunt missen, kijk dan in elk geval even de laatste 40 seconden, vanaf 2.30 minuut, dan heb je een idee van de strekking.

Green is er vrij laconiek onder, al doet de opgewonden manier waarop hij praat misschien anders vermoeden. Maar dat is gewoon de manier waarop hij praat, kijk maar eens naar een van zijn andere filmpjes. Hij vlogt samen met zijn broer Hank onder de naam Vlogbrothers, ze maken om de beurt een filmpje voor elkaar waarin ze iets vertellen of iets uitleggen. Dat doen ze al bijna 10 jaar lang en vrij fanatiek, je vraagt je af waar John de tijd vandaan haalt om ook nog al die boeken te schrijven.

defend the freedom to read

Jeanine Deckers 2 mei 2016 Leave A Comment Permalink

Hoe protesteer je bij de bieb? Door te lezen natuurlijk!

Vorig jaar besloot de National Library Board (NLB) van Singapore om een aantal kinderboeken uit de collectie te verwijderen. Boeken die depict “alternative lifestyles” and “non-pro-family” values. Prentenboeken waar homoseksualiteit in voorkomt, of eenouder gezinnen. Dit gebeurde volgens de NLB na Public feedback. Met andere woorden: na klachten uit het publiek, of uit de politiek. Of waarschijnlijk allebei. Uit protest tegen het verwijderen van de boeken en vooral uit protest tegen de aankondiging dat de boeken vernietigd zouden worden werd er een protestactie georganiseerd bij de bibliotheek. “Lets read together’, mensen werden opgeroepen om op de stoep van de Nationale Bibliotheek de verbande boeken te komen lezen en de verhalen te delen. Aan dit filmpje te zien was de actie een groot succes.

Het filmpje is nogal lang; het zijn interviews met bezoekers: ouders, kunstenaars en schrijvers. Pas rond minuut 9 komen de organisatoren aan het woord. Waarom ik het filmpje toch graag deel is omdat ik het allemaal zo dubbel vind: censuur door een bibliotheek is bizar en onvoorstelbaar. Zeker door de Nationale Bibliotheek die toch een voorbeeldfunctie heeft. De reactie van het Singapoors publiek is daarentegen zo ontzettend beschaafd. Geen geschreeuw en gescheld maar je kinderen voorlezen op de stoep van de bibliotheek. En zo de verbande boeken extra aandacht geven.

Het protest heeft in zoverre geholpen dat de boeken niet vernietigd worden maar van de kinderafdeling verplaatst worden naar de volwassenafdeling. Zodat ze alleen nog maar door volwassenen geleend kunnen worden.

 

Jeanine Deckers 25 augustus 2015 Leave A Comment Permalink

Verboden boeken

Deze week is het weer Banned Books Week in de Verenigde Staten, ik schreef al eerder over dit fenomeen. Een week waarin boekhandelaren en bibliotheken aandacht vragen voor het feit dat er nog steeds (of steeds meer?) boeken verboden worden. Een fenomeen waar ik me over blijf verbazen: boeken die uit bibliotheken verwijderd worden of van literatuurlijsten worden afgehaald.

Een van de acties die gevoerd worden zijn virtual read-outs. Een read-out is een sessie waarbij in een boekhandel of bibliotheek wordt voorgelezen uit een van de boeken die op de lijst van verboden boeken staan. En sinds vorig jaar zijn er virtual read-outs: organisatoren worden gestimuleerd om van hun read-out een filmpje te maken en te delen op een speciaal Youtube kanaal.

Dit is een filmpje van (tweedehands) boekwinkel Bookmans van vorig jaar, om de actie aan te kondigen. Dit jaar hebben ze er ook een gemaakt, maar ik vind die van vorig jaar mooier.

Wat zijn we eigenlijk verwend in Nederland, dat zoiets hier nooit (of nou ja, zelden) voorkomt.

Jeanine Deckers 23 september 2013 1 Comment Permalink

In actie tegen censuur

Toen ik dit filmpje voor het eerst zag dacht ik dat het een parodie was, ik begreep alleen niet zo goed waarop. Een klein beetje doorklikken leerde dat het om een hele serieuze actie gaat.

Wat blijkt: de Tucson Unified School District board in Arizona heeft besloten om het vak Mexican-American studies op te heffen en om een groot aantal boeken van Mexicaans-Amerikaanse schrijvers te verbieden. Ze gingen daarbij zelfs zover dat bestuursleden persoonlijk scholen langs gingen om boeken uit klassen te verwijderen. In reactie daarop werd in het naburige Texas Librotraficante opgericht, dat de verboden boeken weer Arizona in wil smokkelen. Ze zamelen zoveel mogelijk boeken in en brengen die in een demonstratieve optocht terug naar Arizona. Daar richten ze Underground Libraries op en bouwen ze een netwerk om Mexicaans-Amerikaanse literatuur te promoten. Hier kun je meer lezen over de actie.

Dit soort verhalen kan ik alleen maar in opperste verbazing lezen omdat die verhalen over censuur zo ontzettend ver van mijn bed en van de situatie hier in Nederland staan. Maar aan de andere kant: het maakt wel veel creativiteit los, en dit soort mooie acties.
Vraag me wel eens af of wij dat ook kunnen, als we nog dieper in de shit komen als branche….

Jeanine Deckers 28 februari 2012 Leave A Comment Permalink

Boeken die verboden worden

banned books week Mockingbird

De laatste week van september is in de Verenigde Staten weer Banned Books Week. Als je het zo opschrijft klinkt het bijna gezellig maar het natuurlijk dramatisch dat zoiets nodig is. In het hele land besteden boekhandels en bibliotheken aandacht aan verboden boeken.

Het verbieden van boeken is in de Verenigde Staten veel “gewoner” dan bij ons. Dan gaat het niet om officiële staatscensuur waarbij een boek van overheidswege verboden wordt maar om scholen of bibliotheken die door ouders of de plaatselijke politiek gedwongen worden om boeken uit de collectie te verwijderen.  Het vervreemdende aan de situatie is dat mensen die proberen boeken te verbannen vinden dat ze goede bedoelingen hebben omdat het vaak gaat om kinderboeken die te moeilijk of te zwaar gevonden worden en waartegen kinderen beschermd moeten worden. Maar een boek verbieden kan nooit de oplossing zijn, ik schreef er al eerder over. 

In mijn tijd bij de bibliobussen heb ik menig discussie met christelijke schooldirecteuren gevoerd over onze collectie en meestal kon ik ze wel overtuigen. In de openbare bibliotheek weren wij geen boeken vanwege de inhoud maar het staat elke ouder of leerkracht vrij om dat op individueel niveau wel te doen.

Het blijft bizar om te zien dat er in Amerika vorig jaar 513 pogingen zijn gedaan om boeken te weren. Van de  Most Chalenged Books uit 2008 ken ik alleen De vliegeraar (ja inderdaad, die staat ook op de lijst), op nummer een staat een prentenboek over pinguïns. 

De website van de ALA biedt erg veel informatie, ze zijn duidelijk erg betrokken bij de actie. Met lekker veel verschillende titellijsten (we blijven bibliothecarissen..), gerangschikt op jaar (diverse jaren) of op auteur en zelfs aparte lijsten voor “authors of color”. Er is ook een lijst van klassiekers die verboden zijn en daar heb ik vol verbijstering naar zitten kijken. Want dat sommige boeken in een ver verleden misschien minder lekker lagen en dus geweerd werden snap ik nog wel maar dat Slaughterhouse Five van Vonnegut in 1996 van een leeslijst wordt gehaald omdat het te gewelddadig zou zijn is toch wel bizar (voor degenen die het niet gelezen hebben: het gaat over het bombardement op Dresden tijdens WO 2). En dat  Lord of the Rings in 2001 bij een kerk verbrand (!!) wordt omdat het satanisch zou zijn is helemaal verbijsterend.

Voor het geval je denkt dat zoiets alleen voorkomt in achtergebleven gebieden in het wilde westen is er een mooie googlemap gemaakt die het tegendeel bewijst.  Land of the free, yeah right.

Jeanine Deckers 26 augustus 2009 Leave A Comment Permalink

get_footer() ?>