Tenaanval

Tenaanval

Over bibliothecarissen, bibliotheken, leesbevordering en soms over kunst

boekhandel

All of the posts under the "boekhandel" tag.

Arme mensen

daklozeBoekhandelaar Monique Burger, bekend van het boekenpanel bij De Wereld Draait Door, schrijft in een column in Boekblad over de mensen die het gratis Droomboek voor de koning in haar winkel komen afhalen. Die column heeft nogal wat ophef veroorzaakt omdat ze haar klanten tamelijk plastisch beschrijft.

Haar winkel staat in Bos en Lommer, een voormalige Vogelaarwijk in Amsterdam. Zoals overal in Nederland loopt het ook in Bos en Lommer storm. Burger begint met te zeggen dat ze blij is met al die mensen die normaal gesproken nooit in haar winkel komen, maar ze schrikt er ook van:

Niet van de greediness waarmee deze mensen hun gratis boek ‘opeisen’, maar van de armoede. Ongeschoren, ongewassen, ongekamd, dik, uitgezakt, kreupel, rotte tanden, stinkend, met looprekken en hulpmiddelen die ik nog nooit eerder in mijn leven heb gezien, ruw, onbeleefd, nauwelijks pratend: soms steken ze alleen het bonnetje toe – ook wanneer ik met andere klanten bezig ben af te rekenen, totaal gespeend van enig gevoel voor sociale verhoudingen of omgangsregels.

Dat is erg beeldend beschreven, niet erg aardig maar je ziet het wel meteen voor je. Ze realiseert zich dat ze deze mensen en dit soort armoede nooit ziet en van die plotselinge confrontatie wordt ze niet erg blij.

Door onze keuze voor pin-only hebben we – onbewust – een heel fatsoenlijk publiek ‘gecreëerd’, waarmee het aangenaam werken is, waarmee een goed rendement te behalen is. Als ik me voorstel dat ik ook losse enveloppen zou verkopen en hoeveel tijd ik dan per klant bezig zou zijn… Dit soort gesprekken gaat langzaam, je krijgt er vaak hele levensverhalen bij.

En daar zit nou net het verschil tussen een boekhandel en een bibliotheek: in een boekhandel draait het om rendement, in een bibliotheek om toegevoegde waarde. Mensen die alleen maar een gratis boek komen afhalen leveren een boekhandelaar niks op, sterker nog: die kosten alleen maar geld. In een bibliotheek is iedere bezoeker er een, daar reken je in wat je voor iemand kunt betekenen, niet in wat hij kost of oplevert. Dat doet een manager natuurlijk wel, achteraf en in grote lijnen, maar dat is niet het doel van een bibliotheek. En dat is wel het doel van een winkel: omzet maken. In een bibliotheek komt iedereen: rijk en arm, dus wij schrikken niet zo snel van ongeschoren of ongewassen mensen, of van mensen met hulpmiddelen.

Overigens zit in dat laatste citaat natuurlijk de crux waar veel mensen zich zo boos over maken: door het gebruik van woord fatsoenlijk wordt de suggestie gewekt dat arme mensen niet fatsoenlijk zijn. Ik ben er van overtuigd dat Burger dat niet zo bedoeld heeft. Want ze eindigt haar column met:

Al met al kost het ons bergen energie, en inpakpapier, en tasjes (en soms kunnen we door de lange rij onze echte boekenkopers minder goed helpen, dat vind ik wel erg) maar het leert me ook deemoedig te zijn, en het schenkt me ook nieuwe inzichten. Wéér zoiets bijzonders aan het werken in een boekhandel.

Meid, kom gezellig in een bibliotheek werken zou ik zeggen. Daar krijg je nog veel meer nieuwe inzichten. Beetje flauw misschien, maar deze column toont vooral aan dat Burger nogal in een ivoren toren heeft gewoond. Daar is ze door de rel die op het internet is ontstaan nu hardhandig uitgekukeld denk ik. Haar winkel is beklad en haar etalageruit is ingeslagen, volslagen belachelijk natuurlijk. Net zoals al die reaguurders die haar nu beschimpen. Ze heeft die column met de beste bedoelingen geschreven, hij is alleen niet zo handig.

En ik vermoed dat het Bibliotheekblad nu ook wel twee keer nadenkt voordat ze haar weer een workshop laten geven. Misschien kunnen we een workshop voor boekhandelaren organiseren: wat die van bibliotheken kunnen leren? 😉

Inspiratieboek voor de boekhandel

inspiratieboek kbDe Koninklijke Boekverkopersbond heeft een Inspiratieboek uitgebracht met als ondertitel De boekverkoper als lokale held. Een boek met tips en voorbeelden die boekhandels inspiratie moeten bieden om een lokale held te worden.

Het is een mooi (digitaal) boek geworden. Met veel aandacht voor het creëren van de gunfactor en aan marketing. En aan het zijn van een lokale held natuurlijk, want: Klanten waarderen het om persoonlijk contact te hebben.  De lokale helden zijn: boekhandels die actief en enthousiast bezig zijn hun naam te verbinden aan de lokale gemeenschap.

De Lokale Held is eigenlijk een vorm van marketing. Ook voor uw boekhandel kan het succesvol zijn. Het vergt een investering van alle medewerkers, maar de resultaten zijn er dan ook naar. Want daar draait het in de boekhandel uiteindelijk natuurlijk allemaal om: hoe verkoop je zoveel mogelijk boeken.

Opvallend is de nadruk die ligt op authenticiteit. De geinterviewde “lokale helden” zijn allemaal  boekhandelaren die “hun eigen ding doen” zoals boekhandel Schimmelpenninck in Amsterdam of Van den Ven uit Soest. Dat is wel logisch, want aansluiten bij wat er lokaal leeft gaat nou eenmaal beter als je niet vastzit aan een opgelegd marketingstramien.

De vergelijking met de bibliotheeksector maken jullie zelf maar,  jullie weten inmiddels wel hoe ik over het retailconcept van de bibliotheek denk. Dit inspiratieboek bewijst in elk geval nogmaals dat de boekhandelaren op hun schreden aan het terugkeren zijn. Weg van de grote concepten die ervoor zorgen dat alle winkels op elkaar lijken en terug naar het kleine en naar het eigen gezicht.

Het boek is alleen voor leden, dus lach even lief naar iemand die lid is van de Koninklijke Boekverkopersbond, dan krijg je misschien (ook) een kopietje.

De lessen van de boekhandel?

Eind vorige week zijn de eerste Selexyz winkels samengevoegd met die van De Slegte en opnieuw ingericht. In de NRC van afgelopen zaterdag (achter een slotje) wordt beschreven hoe dat gegaan is en hoe de nieuwe winkel in Arnhem er uit ziet.

Om ruimte te winnen liggen er minder boeken uitgestald op tafels.  Er zijn hoge kasten gebouwd waar de boeken staand, maar met de voorkant naar de klant toe zijn neergezet.

Er wordt ook gewerkt aan een nieuwe winkel, een flagshipstore. Een boekwinkel moet “een beleving” worden. Niet een plek waar een klant alleen binnenkomt als hij weet wat hij wil kopen, maar een plek waar hij wil zijn. 

Ze gaan ook activiteiten organiseren Daarmee versterken we de gidsfunctie die we willen vervullen.

Dat klinkt bekend. Ja toch? Het klinkt alsof de nieuwe boekwinkel op een bibliotheek wil gaan lijken. Want het oude model van een boekwinkel werkt niet meer, dus grijpen ze terug op een bekend model wat wel werkt, dat van de bibliotheek. En de bibliotheek? Die probeert op een boekwinkel te lijken. Zoveel mogelijk. Maar niet lang meer natuurlijk. Want als een van de bekendste boekhandelketens van ons land zijn formule aanpast zullen alle retailprogramma’s in bibliotheken toch wel “on hold” gezet worden? Zal er toch nog wel eens kritisch worden gekeken naar waar we nou precies mee bezig zijn en hoe we die nieuwe inzichten kunnen verwerken in die vernieuwingsprogramma’s?

Of ben ik nou heel naïef? Waarschijnlijk wel. Want de ervaring heeft geleerd dat onze branche heel moeilijk van een eenmaal ingeslagen pad terugkeert. Maar ik blijf hopen…

De boekhandelaar als spamfilter

Boekhandel Architectura & Natura leerde ik kennen tijdens mijn studie kunstgeschiedenis, eerst als een soort van curiosum, later als een geheime grot vol kennis. Zeker nadat hij door een medestudent werd overgenomen en de moderne tijd werd binnen geleid.

Het is een boekhandel die (zoals de naam doet vermoeden) is gespecialiseerd in boeken over architectuur en over natuur. Een winkel vol stapels, met medewerkers die op zachte toon vragen wat ze voor je kunnen doen en feilloos het juiste boek uit de kast trekken als je vraagt naar “dat ene boek over Jo Coenen”.

Op de een of andere manier dacht ik altijd dat de winkel uit de 19e eeuw stamde, maar ik lees net dat hij pas (of al) 70 jaar oud is. In bovenstaand filmpje vertellen 3 klanten wat ze zo bijzonder aan de winkel vinden. Of eigenlijk vertellen ze dat juist niet: ze vertellen waarom boeken zo belangrijk voor ze zijn en ze vinden het zo normaal dat ze die boeken nou net in deze winkel kopen dat ze dat vergeten erbij te vertellen… De mooiste opmerking komt van architect Marc Koehler: volgens hem is de boekhandelaar zijn persoonlijke spamfilter, want er komen zoveel boeken uit over architectuur en daar zit zoveel pulp tussen dat hij de boekhandelaar nodig heeft om er uit te pikken wat interessant voor hem is.

Dit filmpje is een deel uit een langere film (7.48 min.) over de geschiedenis van de winkel. Ook de langere film is de moeite waard, maar ik vind vooral het enthousiasme van de lezers zo aanstekelijk, vandaar dit fragment.

get_footer() ?>