Een revolutie plannen
Na twee koppen koffie zijn we er uit: het stelsel van openbare bibliotheken klopt gewoon niet pic.twitter.com/eIEwkE3GDt
— Jeanine Deckers (@Tenaanval) February 27, 2015
Dit twitterde ik vorige week, na afloop van een ochtendje koffie drinken met een oud-collega. We hadden elkaar al een paar jaar niet gesproken, niet echt althans, dus we hadden veel om over te praten. Die tweet was min of meer de conclusie van ons gesprek: zij verbaasde zich er over dat producten en diensten die landelijk ontwikkeld worden zo mondjesmaat worden opgepakt door de bibliotheken en vaak zo snel weer worden opgedoekt als de bijbehorende subsidie stopt. “Dat is zo zonde van de energie” En ja, ze wist wel dat we echt geen geld hebben (wij althans niet) maar de discussie over “keuzes maken” (DE dooddoener van mensen die aan de zijlijn staan) bracht enig licht in de zaak. Gemeentepolitiek, bestuurlijke versnippering en plaatselijke omstandigheden maken keuzes maken in de praktijk een stuk moeilijker dan het op papier lijkt. Er kan op landelijk niveau van alles bedacht en ontwikkeld worden, het mandaat ligt op gemeentelijk niveau. Of in elk geval op het niveau van de plaatselijke bibliotheek. Dat maakt de “grote jongens” met goede (en soms minder goede) ideeën en projecten een beetje tandeloos. Want als de bibliotheken niet meedoen aan die projecten dan houdt alles op. En ja, dat is zonde van het geld en de tijd die in de voorbereidingen zijn gestopt. Maar dat is nou eenmaal de praktijk.
Dat was het punt waarop we tot die conclusie kwamen dat het stelsel niet klopt. Want het zou veel praktischer en efficiënter zijn als het openbare bibliotheekwerk centraal geregeld zou worden. Als er in Den Haag, op het ministerie, beleid gemaakt zou worden dat met bijbehorend budget zou worden overgedragen aan de plaatselijke bibliotheken. Het zou directeuren een hoop vergaderen besparen, een hele hoop. Het zou de kwaliteit van het bibliotheekwerk enorm verhogen en het zou een heleboel onduidelijkheid wegnemen, bij bezoekers, medewerkers en bestuurders. Maar helaas, zo gaat het niet. En zo zal het voorlopig ook niet gaan, want we hebben net een nieuwe Bibliotheekwet waarin de bestaande situatie nog eens vastgelegd is. Gezien het lange voortraject van die wet zal het nog minstens 20 jaar duren voordat er weer een nieuwe wet komt, als we dat al zouden willen.
Tot zover het verhaal achter die tweet. Hij was eigenlijk bedoeld als plagerijtje omdat die ex-collega een beetje lacherig deed over Twitter. Maar hij raakte blijkbaar een snaar: volgens de statistieken is de tweet 686 keer bekeken. Waarschijnlijk ook omdat ik naar aanleiding van een de reacties twitterde dat we een revolutie aan het voorbereiden waren. Ik had de woensdagavond daarvoor net urenlang met open mond naar de livestream van de bezetting van het Maagdenhuis zitten kijken, vandaar. Maar toen sloeg de vlam helemaal in de pan en werd iedereen wild enthousiast. Gaan we de KB, VNG of OCW bezetten? Of juist een bibliotheek? Omdat het inmiddels vrijdagmiddag was sloeg de meligheid al snel toe en ontstonden er typisch twitterdiscussies over de vraag of we in hongerstaking zouden of niet en viel het woord boekverbranding. Humor om te lachen.
Ontevredenheid
Maar toch verbaasde het me hoe gretig er op het idee van een revolutie gereageerd werd. Dat is niet alleen de tijdgeest (de revolutie hangt in de lucht) maar het toont ook aan dat er veel ontevredenheid is over de huidige situatie. Want de wil is er in het algemeen wel, om aan al die mooie projecten deel te nemen, maar de mogelijkheden zijn er vaak niet. Geen mensen, geen tijd, geen geld. Het is niet anders. Maar wat zouden we het graag anders willen. Wat een mogelijkheden zou dat geven, als het stelsel zou worden aangepast. Als al die landelijke, provinciale en gemeentelijke subsidies op één hoop zouden worden geveegd en de bibliotheken rechtstreeks vanuit die ene pot zouden worden betaald. Wat zouden we dan veel kunnen doen. Samen. Want aan ambities ontbreekt het de sector niet. Maar wel aan geld. En tijd. En mankracht.
Die revolutie zal er niet komen. Althans?
Recente reacties