» bibliotheek zonder boeken

Die bibliotheek zonder boeken in Texas

Sinds ik vorig jaar heb uitgezocht hoe het komt dat een rechter uit Texas zich druk maakt over een bookless library heb ik een zwak voor dat initiatief in Blexar County. Eind vorig jaar is de bibliotheek zonder boeken geopend, daar druppelden al wat verhalen over binnen, maar dankzij Huub van Dommelen heb ik er nu een filmpje van gezien. Dat filmpje hierboven, liever gezegd. Het is een item uit het CBS News. Wat me opvalt is dat op de site van CBS het item No books here : New San Antonio library is all-digital heet en op hun eigen Youtube kanaal heet hetzelfde filmpje Bookless library brings the future of learning to local community. Zou dat beter klinken of zo?

Het is een heel interessant filmpje: je ziet nu eindelijk hoe die BiblioTech er uit ziet en je krijgt een idee van hoe het functioneert. En ik krijg er net zo’n dubbel gevoel bij als bij die eerste berichten over het plan. Aan de ene kant helemaal prima: fijn dat al het digitale nu allemaal bij elkaar staat (ook op de website) en dat het zo goed geregeld is. Heerlijk lijkt me dat, zoveel faciliteiten en super makkelijk allemaal. Maar aan de andere kant: wat is dit ongezellig! Ondanks de vrolijke oranje muren en de duidelijke poging om er iets leuks van te maken. Het is er niet erg druk, maar de ruimte nodigt ook niet echt uit om lang te blijven. En hoe lang vinden kinderen die spelletjes leuk als het alleen maar educatieve spelletjes zijn? Deze bibliotheek is helemaal vanuit de functie ontworpen en niet vanuit het gebruik. Vanuit de techniek en niet vanuit de mens. Vanuit de logistiek en de kostenbesparing en niet vanuit de wensen van de gebruiker. Voor zover je dat kunt zien in een filmpje van 3 minuten natuurlijk. Ik word niet erg vrolijk van deze bibliotheek, maar ik vind het geweldig dat ie bestaat.

Wat mij betreft verdienen ze een groot applaus in San Antonio: ze hadden een idee en dat hebben ze uitgeprobeerd. Ik vind het eindresultaat een beetje magertjes, maar dat zijn des te meer verbeterpunten voor een volgende versie van een digitale bibliotheek. Ze zijn van plan om meer bookless libraries te bouwen en ik mag hopen dat ze aanpassingen inbouwen en niet rücksichtslos dit concept gaan uitrollen. Dit een ideaal filmpje om te laten zien aan de VNG of aan je eigen gemeentepolitici: “Inderdaad, het kan: een bibliotheek zonder boeken, waar alles digitaal is. Kijk maar. Je hebt dan wel een beperkt aanbod, nog beperkter dan in dit filmpje want de situatie in de VS is anders dan bij ons. En het kost 2,4 miljoen.” Voor de broodnodige nuance in de discussie.

Overigens ziet die Judge Nelson Wolff er in echt een stuk minder eng uit dan op zijn publiciteitsfoto’s. En ik vind het ook heel sympathiek dat hij nog steeds trots is op de bibliotheek met papieren boeken die hij 20 jaar geleden liet bouwen. Waarschijnlijk heeft hij gelijk als hij zegt dat hij met deze bibliotheek zijn tijd ver vooruit is, want het volledig ontbreken van boeken en tijdschriften lijkt me de komende jaren echt nog een stap te ver voor een buurtfiliaal. Maar dat kan met deze bibliotheek mooi worden uitgeprobeerd.

De bookless library en de judge

De plannen voor een Bookless Library in Bexar County hebben de laatste dagen veel aandacht gekregen, ook in ons land. De Amerikaanse collega’s roeren zich stevig, die zien het over het algemeen helemaal niet zitten of hebben op zijn minst bedenkingen bij het initiatief. Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe het gaat werken. Het klinkt allemaal een beetje vaag en vooral nogal tegenstrijdig. Ze vergelijken zichzelf met een Apple store maar ze willen ereaders gaan uitlenen, dus ze gaan niet echt digitaal. Ik zou zeggen: “eerst zien, dan geloven”.

Wat mij in de berichten over die boekloze bibliotheek vooral opviel was dat het initiatief kwam van een Judge. Van een rechter? Hoezo dan? Ik denk dan meteen aan Judge Judy. Is het een particulier initiatief dan?

Een klein onderzoekje leverde het volgende resultaat op: het gaat om Nelson W. Wolff, de County Judge. De staat Texas bestaat uit 254 counties, die elk hun eigen Commissioners Court hebben als bestuur met een County Judge als voorzitter van dat bestuur. Binnen die Counties liggen dan weer steden, die hebben hun eigen bestuur maar alles wat niet bij een stad hoort valt rechtstreeks onder de county. Hoe de verhoudingen precies liggen vergt wat meer studie, maar de grote lijn is volgens mij dat Nelson Wolff een soort van burgemeester is van Bexar County. In zijn county wonen ruim 1.7 miljoen mensen waarvan 1,3 miljoen in de “hoofdstad” San Antonio. Met andere woorden: Nelson Wolff is de baas van ongeveer 400.000 mensen die wonen in een gebied ter grootte van twee derde van Nederland. De county is vooral verantwoordelijk voor allerlei uitvoerende taken als road maintenance en law inforcement, ze heeft niet zoveel juridische macht. Een van de taken van de County Judge is om woordvoerder te zijn. Dat is de reden dat hij overal genoemd wordt als het over de bookless library gaat, dat hoort gewoon bij zijn werk.

Texas is de enige staat waar ze dit systeem met Commissioners en een Judge hebben. Andere staten hebben wel counties maar die zijn veel groter en die hebben meestal geen eigen bestuur. Ik vermoed dat die benamingen gewoon een overblijfsel zijn uit het Wilde Westen.

Dat even voor het juiste perspectief…

Tenaanval