Papier of digitaal lezen?
Ik heb het geprobeerd, het lezen van een ebook. En het is handig hoor, zo’n digitaal boek, vooral ’s avonds met de night reading stand. Leest inderdaad veel lekkerder die witte letters op zo’n zwarte achtergrond.
Maar als ik languit op de bank wil met een boek heb ik toch liever een papieren exemplaar. Dat is puur persoonlijk, gewoon een kwestie van smaak waarschijnlijk. Maar ik wil vóelen hoeveel bladzijdes ik nog moet lezen. De mededeling dat ik op 62% van het boek zit zegt me niks, maar het aantal bladzijdes in mijn rechterhand zegt me zonder dat ik erbij hoef na te denken dat ik nog ongeveer een derde te lezen heb. Net zoals de mededeling van mijn TomTom dat ik over 800 meter rechtsaf moet me niks zegt. Gelukkig heeft de TomTom een kaartje zodat ik kan zien dat hij bedoelt dat de weg straks een keer een bocht naar rechts gaat maken.
Terugbladeren in een digitaal boek vind ik vreselijk. Op papier weet ik gevoelsmatig wel ongeveer hoeveel bladzijdes geleden ik iets las en dat het op de linkerpagina onderaan stond. Dat gevoel ben ik digitaal totaal kwijt. Het lijkt alsof je digitaal maar één kant op kunt lezen en dat is vooruit.
Volgens de Britse schrijver David Hewson beïnvloeden e-readers de manier waarop mensen lezen: e-readers turn novels into a “continuous scroll”. They favour fast-paced narratives with a clear beginning, middle and end. Op basis van zijn ervaring met het uitgeven van ebooks heeft hij de theorie ontwikkeld dat ereaders vooral geschikt zijn om eenvoudige, recht-toe-recht-aan boeken te lezen en minder om literaire en/of ingewikkelde boeken te lezen. Dat is misschien iets te simpel voor een hele theorie, maar er zit wel iets in wat mij betreft.
Misschien is het een vrouwending? Ik las net over een Amerikaans onderzoek onder scholieren die moeite hebben met lezen. Die lieten ze extra lezen op een Kindle, waardoor lezen opeens heel populair werd. Onder jongens. Niet bij meisjes. Waarschijnlijk toch iets met boys and their toys?
Of heeft het ermee te maken dat de manier waarop dingen werken niet aansluit bij de manier waarop vrouwen daarmee omgaan? Zoals ik niks kan met een routeplanner die begint met de mededeling “vertrek in noordelijke richting”. Alsof ik weet waar het Noorden is… En dat geldt volgens mij voor heel veel mensen. Waaronder veel van het vrouwelijk geslacht.
Niet dat ik denk dat er een speciale ereader voor vrouwen moet komen of dat digitaal lezen alleen iets voor mannen is. Of dat alleen mannen gevoel voor richting hebben. Ik probeer alleen maar uit te leggen dat voor mij een ereader een aanvulling is op het lezen van een papieren boek, maar hem niet kan vervangen. Althans voorlopig niet.
Ik ben het heeeeeeeeelemaal met je ééns!
Ik herken vooral wat je schrijft over het fysieke van lezen: hoe ver ben ik en waar las ik iets eerder is voor mij meer een lichamelijke dan een geestelijke gewaarwording. Jaren geleden las ik “The myth of the paperless office” (http://mitpress.mit.edu/catalog/item/?tid=8501&ttype=2) waarin heel veel aandacht besteed wordt aan dit fysieke aspect van papier en lezen, dat in eerste instantie helemaal over het hoofd gezien werd.
Tegelijkertijd heb ik de indruk dat doordat mensen meer en meer digitaal lezen, deze fysieke “conditionering” langzaam maar zeker verandert. Of dat ook iets zegt over wat er gelezen (en geschreven) wordt weet ik niet. Interessant is het wel.
Zie ook hier http://ingmarbladertenschrijft.blogspot.nl/2012/05/de-boekenlegger-die-vanzelf-goed-ligt.html
Ingmar,
Ik weet niet of die fysieke beleving verdwijnt naarmate je meer digitaal leest. Misschien wel, maar het is wat mij betreft zo fundamenteel anders dat ik me dat niet kan voorstellen.
Tijdens LibCampNL noemde iemand een onderzoek dat hierover ging maar ik ben vergeten welk omderzoek dat was. En wie dat zei…
Ik lees inmiddels bijna alleen maar digitaal, via een e-reader, of via mijn tablet. Ik merk geen verschil bij mijn leesbeleving. Ik lees niet meer of minder intensief.
Ik heb inmiddels een paar boeken gelezen die ik nooit ter hand genomen had, als ik had geweten dat ze zo dik waren. Dat is dan ook weer een voordeel.
Misschien komt dat omdat ik al sinds 2003 of zo e-books lees. Tot een paar jaar geleden via mijn Palm handheld. Daarna via een Sony e-reader, nu via een Android tablet.
Miriam,
Misschien went het inderdaad. Maar zo te horen had jij er nooit echt last van, van dat fysieke verschil.
Ik kan inmiddels ook meestal wel beredeneren waar het Noorden is, maar dat is iets anders dan het meteen weten.
Je verwoordt precies waar ik ook “tegenaan liep” nadat ik recent mijn e-reader heb getest op vakantie!