Over orkesten en volksverheffing

Whoever says audiences for classical music & opera are inevitably white & grey-haired? Royal Philharmonic Orchestra at Shoreditch Festival Originally uploaded by Jonathan B50
Met veel interesse net een artikel in een oude NRC gelezen over het Nederlands Philharmonisch Orkest dat probeert om een nieuw publiek in aanraking te brengen met klassieke muziek door concerten te geven in zorgcentra en buurttheaters. Gratis. Niet om nieuwe klanten te werven maar omdat ze het belangrijk vinden om een breed publiek in aanraking te brengen met klassieke muziek. En het werkt, de concerten zijn een groot succes, afgemeten aan de reacties van het publiek.
Lekker ouderwetse volksverheffing, prima vind ik dat. Zoals de bibliotheken ook veel nadrukkelijker zouden moeten doen. Maar wij twijfelen te veel, zijn te onzeker over onze eigen deskundigheid of zijn er zelfs ronduit tegen. Ik begrijp nooit zo goed waarom want in de volksverheffing liggen de wortels van ons vak en daar ontlenen we ons bestaansrecht aan. Misschien een vorm van overcompensatie?
In het krantenartikel dook ook de naam van Hans Abbing weer op, de kunstsocioloog die zich ergert aan de stijve concertetiquette. Hij voorspelt dat het publiek steeds verder zal vergrijzen, de zalen steeds leger zullen worden en dat het afgelopen zal zijn met veel professionele orkesten. En dat klonk ook heel bekend: weer zo’n man die zijn eigen ervaringen, zijn eigen beleefwereld generaliseert en omzet in boude uitspraken over een hele sector. Daar kennen we er in onze sector ook veel van: “ik lees de laatste tijd eigenlijk zelden meer een boek, mijn kinderen lezen helemaal niet meer, dus zal het boek verdwijnen”. Erg kort door de bocht. Het staat uiteraard iedereen vrij om kort door de bocht zijn mening te verkondigen, maar waarom neemt onze sector dat soort kreten altijd zo ontzettend serieus en waarom laten we ons daardoor zo opjutten? Ja, ik ken het rapport van het SCP maar als er iemand is die zich tegen deze trend zou moeten keren zijn wij het wel. Het SCP schetst scenario’s en de clou van een scenario is dat dat iets beschrijft dat zou KUNNEN gebeuren, dat hoeft dus niet. Maar dan moet je er wel iets aan doen.
In de klassieke muziekwereld boeken ze succes, niet overal maar de jongerenvereniging van het Concertgebouw kent inmiddels al 4500 leden. De orkesten doen dan ook hun uiterste best om te vernieuwen: ze organiseren meezingconcerten, familieconcerten en cross-overconcerten, ze geven introducties en naborrels en regelen andere vormen van catering. Wij blijven toch vaak hangen in een glaasje supermarktwijn uit een plastic bekertje na een lezing tussen de kasten van de studiezaal. Hup, erop uit zou ik zeggen. Ga iets leuks doen!
Goed zo Tenaanval!
Toen ik een paar weken geleden dat stuk over die ‘buurtconcerten’ las moest ik ook meteen aan de bibliotheek denken, maar ik wist niet zo gauw wat we dan zouden kunnen doen. In buurthuizen gaan voorlezen b.v.? Maar het zou beslist de moeite van het er over nadenken waard zijn. Anderzijds: wat er nog het meest op leek (voor mijn gevoel), nl. de bibliobus, díe hebben we nu juist afgeschaft of in elk geval naar een lager niveau gebracht. Dus willen we eigenlijk wel naar de mensen toe? (Wie die ‘we’ zijn laat ik even in het midden.)
Trouwens, als (klassieke) concerten in het bijzonder geschikt zijn voor ‘ouderen’, dan gaan ze juist een grote toekomst tegemoet, aangezien er steeds meer ouderen komen.
En waarom zeggen die mensen van ‘ik lees niet en mijn kinderen ook niet’ nooit eens ‘mijn ouders lezen wél, dus misschien ga ik het over 10 jaar ook (weer) doen’? Zelf zeg ik af en toe: de bibliotheek is er vooral voor kinderen en oude mensen. Maar dat is geloof ik niet wat je hoort te zeggen.
Groet, schrvrdzs
Ha schrijver,
Hans Abbing denkt dat die “nieuwe ouderen” straks niet naar klassieke concerten gaan want dat doen ze nu ook niet, nu ze nog niet oud zijn bedoel ik.
Ik vind er niks mee als je zegt dat de bibliotheek er is voor ouderen en kinderen want dat zijn de groepen die er het meest gebruik van maken. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat je niet moet proberen om ook een ander publiek aan te spreken. En ik weet zeker dat dat lukt als je het maar vol overtuiging doet.