Over dromen en kwaliteit
Gisteravond zat ik in de Schouwburg, bij de voorstelling To be or not te be van het Zuidelijk Toneel. Een stuk naar de film van Ernst Lubitch, over een groep acteurs die in 1939 met de Duitse bezetting te maken krijgt. Het is een wervelende voorstelling, met zang en dans, standup comedy van Raoul Heertje en minstens drie radslagen van Ellen ten Damme. Maar er zit een hele serieuze onderlaag in.
Het stuk eindigt met de volgende woorden: Toneel is life. Dames en heren, het is natuurlijk onmogelijk en pathetische onzin, maar ik vraag u te geloven dat wij de geschiedenis ingrijpend hebben beïnvloed. Want dat is de macht en de magie van het theater. Soms is theater geen spiegel, maar moet de wereld zich maar eens aan ons aanpassen. Wie niet in dromen gelooft is geen realist. Zoals Primo Levi al zei; if not now, when? Wij pakken onze spullen in want we spelen vaker deze week. In Mali, Gaza, Syrie, Tsjetsjenie, Congo, Irak, zullen wij het onmogelijke mogelijk maken. Maar eerst nog naar Zwolle en Nieuwegein. Dankuwel.
Dat was mooi.
En de dag daarvoor zat ik in de Lokhorstkerk in Leiden waar Ted van Lieshout de laatste Annie M.G. Schmidtlezing hield. Van Lieshout sprak over zijn werk en over de vraag of hij zichzelf daarin op de voorgrond zette of niet. En over zijn drijfveren: hij gaat voor kwaliteit. Ik vind mijn geluk in het probéren om een zo goed mogelijk boek te maken. Ik doe dat voor die ene lezer. Die andere 3999 kinderen die jengelen om zesendertig keer hetzelfde boek kunnen de pot op. (…) Armoede, dat is wat we kinderen bieden als we ze alleen maar geven waar ze zelf om vragen. Het is óók onze taak om kinderen te geven waar ze níét om vragen, zoals inentingen en vitaminen en asperges en kunst. En kwaliteit, gewoon omdat ze niet weten dat het bestaat. Maar wij weten het wel.
Dat was ook mooi.
Dat is ook zo’n beetje wat ik bedoel met volksverheffing. Mensen iets geven waarvan ze niet weten dat het bestaat. Iets moois, een droom, een gedachte. Waar ze misschien een klein beetje beter mens van worden. Of misschien ook niet. Maar wat ze in ieder geval op een nieuw idee brengt, of op een nieuwe mening. En dat is (ook) een taak van de bibliotheek. Om niet alleen maar meer van hetzelfde te doen, maar ook af en toe eens iets anders. Om mensen dingen te bieden die ze nog niet kennen, om ze in aanraking te brengen met nieuwe werelden en nieuwe ideeën. Want daar zijn we ooit voor opgericht. Vroeger.
Mooi hoe je je ervaringen in het theater en het verhaal van Ted v Lieshout door trek naar de rol van de bibliotheek. ik heb je tekst doorgestuurd naar mijn collega’s.
Loes,
Dat gaat vanzelf. Bij dit soort ervaringen gaat mijn hoofd vanzelf vergelijkingen trekken. En dan schrijf ik het maar liever op, dan vergeet ik het tenminste niet.
Zolang de gedachte maar blijft dat iets aardig,interessant,anders is voor anderen en niet vanuit de gedachte dat “wij” of andere volksverheffers het beter weten , vind ik het prima. .Ik denk dat jij dit ook zal onderschrijven. Bv: zo is mij altijd verteld dat -ik noem maar wat- strips eigenlijk niet deugden;er was nog zoveel beters…Ik geef bv niets om games, maar ik zal nooit afgeven op games in het algemeen,dat heb ik van die discussie geleerd.
Leo,
Volksverheffing is natuurlijk altijd een beetje “beter weten”: wij weten wel dat dit bestaat en jij niet. Het is goed voor je, dus doe nou maar. Dat betekent niet dat je mensen veroordeelt die dat niet weten. En daar hoort ook geen dwang bij of dingen verbieden, in mijn ogen.