Tenaanval

Tenaanval

Over bibliothecarissen, bibliotheken, leesbevordering en soms over kunst

Mijn keuze uit de wereldliteratuur

2 juli 2009 | 19 Comments

heerlijk bezit geheugen van NL

Naar aanleiding van mijn post over de Boek meme rondom de BBC boekenlijst onstond er op het blog van Festina Lente een discussie over de betreffende lijst. Want er stonden (uiteraard?) geen Nederlandse titels op de lijst en in de discussie werden ook andere lijsten aangedragen die beter of representatiever zouden zijn. Maar op al die andere lijsten viel ook het nodige aan te merken dus vroeg ik me af of het niet leuk zou zijn om zelf zo’n lijst te maken. Gewoon al die lijsten naast elkaar leggen, in elkaar schuiven en dan flink wat wieden. Klonk simpel maar ook als een gigantische klus. Misschien later nog eens, als ik tijd had.

Maar wat een toeval: de dag nadat ik het voorstelde maakte ik mijn ongelukkige smak en kreeg ik opeens ontzettend veel tijd. Het heeft even geduurd maar hier is dan mijn keuze uit de verzamelde wereldliteratuur. Ik heb nog steeds niet het gevoel dat dit de ultieme lijst is maar ik heb besloten dat ik hem los moet laten, dus hier komt ie:

1  Emma – Jane Austen  

2  De Bijbel

3  Woeste hoogten – Emily Bronte

4  David Copperfield – Charles Dickens

5  Misdaad en straf – Fjodor Dostojewski

6  Alice in Wonderland -Lewis Carroll

7  De vanger in het graan – J.D. Salinger

8  Anna Karenina – L. N. Tolstoj

9  Winnie de Poeh – A.A. Milne

10 De boerderij der dieren – George Orwell

11 Honderd jaar eenzaamheid – Gabriel Garcia Marquez

12 Heer der vliegen – William Golding

13 Heerlijke nieuwe wereld – Aldous Huxley

14 Moby Dick – Herman Melville 

15 Ulysses – James Joyce

16 Madame Bovary – Gustave Flaubert

17 Hart der duisternis – Joseph Conrad

18 Ilias & Odyssee – Homerus 

19 Hamlet – William Shakespeare

20 Op zoek naar de verloren tijd – Marcel Proust 

21 Decamerone – Giovanni Boccaccio

22 Medea – Euripides 

23 Max Havelaar – Multatuli

24 Don Quichot van La Mancha – Miguel de Cervantes

25 Reis naar het einde van de nacht – Louis-Ferdinand Céline

26 De kleine prins – Antoine De Saint-Exupery

27 Gijsbrecht – Joost van de Vondel

28 Faust – Johann Wolfgang Goethe 

29 De pest – Albert Camus

30 De gedaanteverwisseling – Franz Kafka

31 Graaf van Monte Cristo – Alexandre Dumas

32 De kersentuin – Anton Tsjechov

33 Lijmen / Het been – Wilem Elsschot

34 Sprookjes – Hans Christiaan Andersen

35 Het Martyrium – Elias Canetti 

36 De goddelijke komedie – Dante Alighieri

37 Fabels van Aesopus

38 De avonden – Gerard Reve

39 Dode zielen – N.V. Gogol

40 Van den Vos Reynaerde

41 Robinson Crusoë – Daniel Defoe

42 Het verdriet van België – Hugo Claus 

43 De uitvreter / Titaantjes / Dichtertje – Nescio

44 Beminde – Toni Morrison 

45 Dracula – Bram Stoker

46 Lolita – Vladimir Nabokov

47 Historiën – Herodotus

48 Catch 22 – Joseph Heller

49 Rebecca – Daphne Du Maurier

50 De grote Gatsby – F Scott Fitzgerald

51 Oblomov – I.A. Gontsjarov

52 De avonturen van Sherlock Holmes – Sir Arthur Conan Doyle

53 Spaar de spotvogels – Harper Lee

54 Gevaarlijke liefde – Choderlos de Laclos

55 Kees de jongen – Theo Thijssen

56 Tijl Uilenspiegel

57 De stille kracht – Louis Couperus

58 Les misérables – Victor Hugo

59 Blokken / Knorrende beesten / Bint – F. Bordewijk

60 Gullivers reizen – Jonathan Swift

61 Pluk van de Petteflet – Annie M.G. Schmidt

62 De kelner en de levenden – Simon Vestdijk

63 Het portret van Dorian Gray – Oscar Wilde

64 Het achterhuis – Anne Frank

65 Van de koele meren des doods – Frederik van Eeden

66 Een nagelaten bekentenis – Marcellus Emants

67 Lady Chatterly’s minnaar – D.H. Lawrence

68 De druiven der gramschap – John Steinbeck

69 De Toverberg – Thomas Mann

70 De aanslag – Harry Mulisch

71 Dokter Zjivago – Boris Pasternak

72 Terug naar Oegstgeest – Jan Wolkers

73 Naar de vuurtoren – Virginia Woolf

74 Voor wie de klok luidt – Ernest Hemingway

75 De donkere kamer van Damocles – Willem Frederik Hermans 

76 Terugkeer naar Brideshead  – Evelyn Waugh 

77 Onderweg – Jack Kerouac

78 Camera Obscura – Hildebrand

79 Het rood en het zwart – Stendhal

80 Verhalen – Guy de Maupassant

81 Het bureau – J.J. Voskuil

82 Slachthuis vijf – Kurt Vonnegut

83 Alle mensen zijn sterfelijk – Simone de Beauvoir

84 Pippi Langkous – Astrid Lindgren

85 De duivelsverzen – Salman Rushdie

86 De wereld volgens Garp – John Irving

87 Frankenstein – Mary Shelley

88 Germinal – Emile Zola

89 Effi Briest – Theodor Fontane

90 Huckleberry Finn  – Mark Twain

91 Een kamer met uitzicht – E.M. Forster

92 In ongenade – J.M. Coetzee  

93 Breakfast at Tiffany’s – Truman Capote

94 Pygmalion – Bernard Shaw

95 De blikken trommel / Günther Grass 

96  De tijgerkat / G. Tomasi di Lampedusa

97 Schaaknovelle / Stefan Zweig 

98 American psycho – Brett Easton Ellis

99 Carmen – Prosper Merimée

100 Symposion – Plato

Verantwoording: het startpunt was de BBC lijst, die heb ik vergeleken met de lijsten van Sargasso en Perpetua zoals die in het blog van Festina werden genoemd en met de lijst die Leon op zijn blog presenteert. Verdere aanvulling heb ik gevonden bij de de Penguin classics en de Salamander klassiekers en bij mijn eigen smaak natuurlijk. De eerste 17 titels van de lijst zijn titels die in meer dan twee lijsten tegelijk voorkwamen, die leken me onaantastbaar. Verder heb ik een paar criteria gehanteerd:

– alleen proza, geen poëzie of essays, wel toneelstukken

– elke schrijver mag er maar één keer opstaan

– niet alleen literaire kwaliteiten tellen, ook het bredere cultureel-maatschappelijke verband telt mee

Nogmaals, deze lijst heeft geen enkele pretentie en er is over veel dingen te discussiëren. Ik heb zelf ook lang getwijfeld of ik nou bv. De stille kracht moest kiezen of Eline Vere, of Oliver Twist of een Christmas Carol. Sommige koos ik heel bewust, soms was de keuze willekeurig. En bij de allerlaatste controle (schrijf ik alle namen wel goed?) vielen er toch nog een paar titels af. Ik hoor graag wat er ontbreekt (mag alleen als je aangeeft wat er dan af moet) of waar ik een verkeerde keuze heb gemaakt.

Update 27/7: -Op advies van Festina Lente is Julius Caesar vervangen door Herodotus en omdat volgens haar Symposion van Plato er in moest heb ik Jan Cremer het veld laten ruimen. 

Léon wees me er op dat Frederik van Eeden twee keer in de lijst stond dus moest de Kleine Johannes plaats maken voor De tijgerkat van Lampedusa.

-Op aandringen van Schrijverdezes heeft Coetzee een plekje in de lijst gekregen, dat ging ten koste van Raymond Chandler.

19 people are talking about “Mijn keuze uit de wereldliteratuur

  1. Mooi werk, Tenaanval! Ik mis wel wat, maar omdat ik niet weet welke boeken er dan af zouden moeten (omdat ik lang niet alles van je lijst ken) zal ik het daar niet over hebben. Maar hoe dan ook: een fraai stuk huisvlijt.
    Ik ben ook wel benieuwd (nog meer eigenlijk dan naar de boeken) naar de 100 schilderijen die iedereen gezien moet hebben. Kan dat misschien ook nog geregeld worden binnen de herstelperiode van je been?
    Groet, schrvrdzs

  2. Mooie lijst! Goed werk! Ik mis nog wel het huis van de moskee (uitgeroepen tot beste boek uit de Ned. literatuur ooit). Verder zeggen sommige titels mij weinig, maar dat zal eerder door mijn gebrekkige literaire kennis komen vrees ik. Leuk dat er ook Oudnederlandse en kinderboeken in verwerkt zijn. Annie M.G. Schmidt verdient idd een plaatsje.
    Verder denk ik dat Plato op de lijst thuishoort (vanwege zijn enorme invloed op de filosofie in het algemeen en het christendom in het bijzonder).
    Door zo’n lijst besef je maar weer: er is nog zo veel waardevols te lezen….

  3. @ schrijver: dat van die schilderijen is een nog grotere klus dus daar begin ik niet aan. Hans den Hartog Jager heeft al een hele goede poging gedaan met zijn boek. (mag je wel van me lenen)
    En ja, die meme had ik gezien maar ik kon geen 15 boeken bedenken in zo’n korte tijd. Erg eigenlijk.

    @ Moniek,
    Ik weet weer te weinig van Plato om zijn beste titel uit te kiezen, wist ook niet of hij onder de proza geschaard kan worden. Heb bij Julius Caesar ook zo lang getwijfeld. Zelfde geldt voor het Huis van de moskee, ik ken het boek gewoon niet.
    Heb trouwens lang niet alles gelezen van deze lijst hoor. Is misschien leuk voor een volgende meme 😉

  4. Van Plato zou ik dan het Symposion kiezen. Ik zou Caesar eruit gooien en vervangen door de Historiën van Herodotus. De Gallische oorlog is weliswaar van groot historisch belang en Caesar ook, maar het boek niet; het is eigenlijk een vrij droog verslag met een paar aardige passages. De Historiën van Herodotus daarentegen zijn zeer leesbaar (want smeuïg geschreven) en van groot belang voor de (niet droge)geschiedschrijving; ook nu nog ècht leuk om te lezen.

  5. @ Festina,
    Ok, overtuigd: dat wordt de eerste wijziging (Herodotus erin, Caesar eruit). Wat moet wijken voor Plato?

  6. Oei, dat is een moeilijk vraag; ik ken namelijk niet alle werken. Van de vanger in het graan, reis naar het einde van de nacht, spaar de spotvogels, gevaalijke liefde en onderweg heb ik bijvoorbeeld nog nooit gehoord. Dat ligt meer aan mijn gebrekkige kennis van de wereldliteratuur dan aan de kwaliteit van de werken vrees ik.
    Kies jij maar…..

  7. @Festina,
    Waarschijnlijk komt dat omdat ik overal de Nederlandse vertaling gebruikt heb, leek me wel zo consequent. Misschien dat To kill a mockingbird en Catcher in the rye je wel iets zeggen? Die twee titels ga ik de komende week lezen dus dan kan ik zelf beoordelen of ze er op mogen blijven staan, ik verwacht van wel.
    Gevaarlijke liefde = Dangerious liasons, die moet in elk geval blijven.

  8. Mooie lijst!!! 45 gelezen, maar daarvoor geldt wat ik al eens eerder schreef: herlezen is vaak een beschamende ervaring. Opmerkingen: eerst een frikkerige (een mens werkt bij de bibliotheek of niet): lastig zoeken als de schrijvers niet op alfabetische volgorde staan ;-). Dan de echte opmerkingen: David Copperfield is een uitstekende keuze. Van Eeden staat er nu met twee titels op. Ik heb twijfels bij De graaf van Monte Cristo: vervangen door Vader Goriot of een andere titel van de nu ontbrekende Balzac? Proust is nu wel oververtegenwoordigd met een hele romancyclus, maar soit… Verder beken ik ook hier nog maar eens dat ik niet dol ben op kinderboeken, hoe intrigerend sommige daarvan ook voor volwassenen schijnen te zijn: ik zou dus Winnie de Poeh en Puk van de Petteflet weglaten, en aan Pippi Langkous heb ik een rothekel, wat mijn argument tegen kinderboeken overigens niet sterker maakt… In American Psycho zie ik ook geen wereldliteratuur: dan liever een Saul Bellow of Philip Roth daarvoor in de plaats. Céline MOET blijven op de lijst, inderdaad! En zo staan er gelukkig heel veel titels bij waar ik meteen ook een uitroepteken bij wilde zetten (Flaubert, Zweig, Boccaccio, Nabokov, Elsschot enz.). Over leesbevordering gesproken!

  9. Léon,
    Het niet-alfabetische komt doordat er toch een soort van volgorde van belangrijkheid in zit. Maar daarvoor ben ik met Van Eeden dus afgestraft: dat is door alle controles heen geglipt. Moet er dus één keer af, qua impact en bekendheid laat ik dan De Koele meren staan en gaat de Kleine Johannes er af lijkt me. Vervangen door Balzac? Daar heb ik geloof ik nooit iets van gelezen dus dat oordeelt lastig.

    Wat die kinderboeken betreft heb je pech: ik ben van oorsprong jeugdbibliothecaris en dus tot in al mijn vezels doordrongen van het belang van kinderboeken. En ik vind ook dat Annie M.G. op deze lijst thuis hoort, waarmee dan ook.

    Zoals ik al zei: er is een hoop discussie mogelijk, vooral over de staart van deze lijst denk ik. Een aantal boeken staan er op vanwege de impact die ze hebben gehad en niet persé vanwege het literaire gehalte, vandaar American Psycho.

  10. Beste Tenaanval, discussie over kinderboeken gesloten, lijkt me. Komt er toch op neer dat ieders lijst er op punten anders uit zal zien en gezien de verbijstering die me ten deel valt als ik zeg niet te genieten van Alice in Wonderland kan het niet anders of daar heb ik een blinde vlek, waar ik anderen niet mee moet lastig vallen.
    Nog één dringende suggestie: zet voor Van Eeden’s De kleine Johannes in de plaats: De tijgerkat van G. Tomasi di Lampedusa. Niet dat die boeken op elkaar lijken, maar de Italiaanse roman is zo fabelachtig mooi en goed, dat-ie eigenlijk op geen enkele lijst mag ontbreken. De verfilming door Visconti (met Burt Lancaster in zijn mooiste rol ooit) mag er trouwens ook zijn.

  11. Léon,
    Aangepast!De wissel Kleine Johannes / Tijgerkat bedoel ik. Die tijgerkat stond al op mijn “reservelijstje” vandaar dat ik snel te overtuigen ben. Heb hem zelf nooit gelezen maar is wel voor het lijstje “ooit nog eens..”.

    Tja, en smaken verschillen dus een blinde vlek voor Alice in Wonderland moet kunnen. Ik vind het zelf een mooi boek maar heb het pas als volwassene leren waarderen. Als kind vond ik het vooral heel raar, naar later bleek omdat ik al die volwassen humor niet begreep.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.