Maatwerk of confectie?
Vorige week schreef Jan Klerk op zijn blog een uitvoerig stuk over hoe bibliotheken de afgelopen tijd bezig zijn geweest om tot meer eenheid en een eenduidigere uitstraling te komen. Het is een helder verhaal waarbij me al lezend langzaam duidelijk werd waarom dat hele proces me af en toe irriteert.
Jan gebruikt de vergelijking One size fits all. Dat is een mooie metafoor, van die kleding: het bibliotheekwerk was in het verleden maatwerk. Individueel handwerk waar heel veel energie in ging zitten maar dat overal anders uitpakte: de ene bibliotheek was een haute couture galajurk met sleep en glitters en veren en de andere bibliotheek was een zelfgebreide borstrok die kriebelde en te strak zat. Maar allebei handwerk. Goede afstemming en een kwaliteitsboost waren hoognodig. Het lijkt me dat je het dan eerst over een paar basiszaken eens moet worden. Maken we een feestjurk of ondergoed, gaan we breien of borduren? Wat je volgens mij juist niet moet doen is One size fits all. Dat zit namelijk nooit goed. Het lijkt leuk, is niet duur en lijkt op het eerste gezicht heel handig maar in de praktijk valt het altijd tegen. De sokken passen nooit: de hiel zit altijd ergens halverwege je enkel en gaat dan vervelend schuren in je schoenen. Bij panty’s hangt het kruis te laag en bij rokken is het elastiek in de band meestal veel te los. Ik heb er achteraf altijd spijt van als ik weer eens in zo’n mooie aanbieding ben getrapt. One size fits all resulteert meestal in onflatteuze hobbezakken die niemand echt goed passen.
Als je een einde wil maken aan al dat individuele handwerk zou het logischer zijn om over te gaan op een nette confectie. Maak duidelijke keuzes en afspraken: vandaag allemaal een kort zwart jurkje en morgen allemaal een witte onderbroek, model heupslip. En dan mag iedereen zelf weten of het een Björn Borg onderbroek is of een modelletje van de Hema, zolang die maar wit is en ’t een heupslip is.
Da’s misschien niet slim en sexy, maar wel praktisch. Je hebt minder ontwikkelkosten en je vergroot het draagvlak voor je plan. Want we zijn het in de branche over een heleboel algemene zaken wel eens maar zodra het op uitvoering aan komt vinden we toch vooral ons eigen idee het beste en hebben we erg veel moeite om iemand anders idee over te nemen. Veel projecten stranden niet omdat het uitgangspunt niet goed is maar omdat er onvoldoende draagvlak is voor de vorm en wegens onenigheid over uiterlijkheden. En dat is niet goed. Want ik ben het met Jan eens: Een lege bibliotheek zonder mensen is geen bibliotheek. Dus we moeten ontzettend ons best doen om de mensen binnen te halen en binnen te houden. Maar ik betwijfel of dat gaat lukken met laffe One size fits all outfitjes.
Ik lees hier alleen iets over bibliotheken en niets over de eenheidsworst die onze klanten krijgen voorgeschoteld. Volgens mij is de hamvraag; “hoe stellen we de etalage zo op, dat klanten worden verleidt even binnen te stappen en iets aan te passen???? Wat past bij onze klanten???” Al komen ze maar even om een hoekje kijken om te proeven van wat bibliotheken te bieden hebben.
Jeanette,
Als ik schrijf over bibliotheken heb ik het over datgene wat we doen voor de klanten. Want daar zit ons bestaansrecht. Volgens mij bedoelen we hetzelfde: alleen noem jij het eenheidsworst en ik one-size-fits-all.
Mooie beeldspraak, Jeanine. Een goede infrastructuur is per definitie confectie, goede diensten leveren is maatwerk. Yin+Yang
Ik zat al te wachten op je reactie! In een grijs verleden dacht ik ook ’s na over dit onderwerp, ben het nog wel met mezelf eens eigenlijk, met dit verschil dat ik het nu vooral van de klantkant zie.
http://bit.ly/hF4sDJ
Naschrift: ik klikte even de links in m’n eigen stukje aan (want wie weet gaat iemand het lezen…) en ontdekte zo dat Ploeger failliet is. Ik vind dat heel erg jammer want het was mijn favoriete kweker en het is misschien in dit verband ook wel veelzeggend.
Ja, dat je favoriete tuincentrum nu failliet, is wel frappant. Ik had ook zoiets: ging vorige week een cd kopen bij Van Leest en kreeg daar in de gaten dat Van Leest – ondanks ongewijzigde logo’s en winkelmeubilair – een Free Record Shop was geworden. Toen ik om me heen keek, zag ik dat het assortiment inderdaad hevig verschraald was… 🙁
Nou mensen, de bieb is toch wel meer dan een winkel? Moeten we nu echt ‘klanten’ ‘verleiden’ ‘zoals in de Ikea’? Ik dacht altijd dat de bieb draaide om mensen te verwonderen en iets nieuws leren. De laatste keer dat ik me verwonderde of iets nieuws leerde was in een prachtig Toscaans landschap, in een museum, of in de bioscoop. Bij de Ikea kom ik om platvloers te consumeren, in een bieb niet. Tenzij je als bibiotheek een uitgeklede variant van Selexyz wilt zijn. Maar dan heb ik iets gemist.
Eens. Een bibliotheek is absoluut meer dan een winkel, maar als het aanbod schraal is, is de kans dat je verrast of verleid wordt klein. Dat was mijn punt.
@ v/h Schrijverdezes,
Je had een vooruitziende blik :-)! Want ik ben het al teruglezend helemaal met je eens. Dat was ik waarschijnlijk toen ook al maar ik heb zo te zien toen niet gereageerd.
Of het veelzeggend is dat die Kweker inmiddels niet meer bestaat weet ik niet. Istie echt failliet of hadden ze gewoon geen zin meer? Of geen opvolger? Of is hij voor veel geld opgekocht door Intratuin? (zoals Van Leest ongetwijfeld voor veel geld verkocht is aan de Free Record Shop)
@ Johan en Stories Guy,
De bieb is zeker meer dan een winkel. Maar dat is nou net mijn punt: natuurlijk moeten we om ons heen kijken en van goede voorbeelden overnemen wat voor ons nuttig is. Maar dat is iets anders dan ons identificeren met de retail of de auto-industrie. En die tendens zie ik op dit moment in de branche. Ik vond dat dat uit Jan’s stuk zo mooi naar voren kwam, vandaar bovenstaande reactie.
Volgens mij zijn we het (op dit punt althans) met elkaar eens.
@Johan,
Ploeger was geen tuincentrum maar een kwekerij. Het verschil is dat een kwekerij planten verkoopt en een tuincentrum barbecues, stoelen, bloempotten enz. enz. en ook nog planten. En dat lijkt wel wat op de huidige discussie over de bibliotheek.
@Tenaanval
Tja, ik was mijn tijd vooruit…
Ploeger denk ik echt failliet, maar ik weet er verder niks van, kwam er achter omdat hun site (een hele goeie plantensite) weg bleek te zijn en toen zag ik met Google al snel meer. Het was een erg ambachtelijk bedrijf met veel liefde voor planten. Tja, en dat redt het dus niet. Een les voor de bibliotheek, maar welke les precies? Dat laat ik aan anderen over. Met mijn vooruitziende blik zie ik inmiddels al weer heel andere dingen 😉
@v/h Schrijverdezes
Blijf ons verrassen met je vooruitziende blikken
@Johan
Dank voor deze aardige opmerking! Maar helaas kan ik niet aan je verzoek voldoen…