In Frankrijk is een literaire rel ontstaan omdat president Sarkozy zich tot twee keer toe in het openbaar heeft afgevraagd waarom er in het toelatingsexamen voor een baan bij de overheid vragen worden gesteld over het boek La Princesse de Clèves. Waarom is ervaring als vrijwilliger niet net zo belangrijk als dit boek uit je hoofd kennen? De Papieren man schreef er al eerder over.

Op zich natuurlijk helemaal niet zo’n rare vraag maar vanwege het politieke en culturele klimaat in Frankrijk is het lezen van La Princesse de Clèves inmiddels een daad van verzet. De verkoopcijfers van deze 17e eeuwse liefdesroman zijn sterk gestegen, er worden openbare lezingen van het boek georganiseerd en op de Salon du Livre vorige maand waren buttons met de tekst “Je lis La Princesse de Clèves” niet aan te slepen. 

Ik smul van dit soort verhalen, vooral omdat het zo ontzettend onvoorstelbaar is dat dit in Nederland zou gebeuren. Ik probeer me graag voor te stellen dat het wél zou kunnen. Als we er even van uit gaan dat er in Nederland ook zo’n staatsexamen zou bestaan dan zou Belle van Zuylen vast de plaats van Madame de la Fayette innemen. Maar ik kan me met geen mogelijkheid voorstellen dat Balkenende iets vergelijkbaars zou doen. Hij zou er waarschijnlijk een paar ontzettend flauwe grapjes over maken maar verder niet. Geert Wilders daarentegen zie ik daar wel een enorm nummer van maken. Hij zou waarschijnlijk weer goedkoop scoren met opmerkingen in de categorie “bezopen” of “van de zotte” en daar zou de rest van de politiek hem mee laten wegkomen.

Is onze premier daarmee opeens een intellectueel? Dacht het niet. Maar het zegt wel iets over het verschil in cultuur. Misschien moeten we zo’n examen alsnog invoeren, lijkt me geen slecht idee als rijksambtenaren verplicht cultuur opsnuiven. Als ze weten dat Belle van Zuylen nog steeds in binnen- en buitenland gelezen wordt.

In dit land vragen verslaggevers zich op tv hardop af waarom de Koningin nou alwéér naar de opera gaat en niet naar een leuke musical. Dus het lijkt me geweldig als een klassieke roman onderdeel wordt van een politiek debat, als het lezen van een boek een politieke daad wordt.