Kleine lesjes uit Kopenhagen
Kulturhuset Kopenhagen Originally uploaded by tenaanval
Behalve interessante verhalen heb ik nog een paar opvallende weetjes overgehouden aan het symposium in Kopenhagen. Voor een volledig beeld veeg ik die hier even allemaal bij elkaar.
Het eerste wat me opviel was het Kulturhuset. De bijeenkomsten vonden plaats in verschillende Kulturhuseten in Kopenhagen. Dat waren allemaal zelfstandige, volksuniversiteitachtige gebouwtjes. Er zat nooit een bibliotheek in, het paradepaardje van Kopenhagen was die van Vanlose, daar waren de bibliotheek en het Kulturhuset door een terras met elkaar verbonden. Toen ik bij wat Denen informeerde hoe dat precies zat met die link tussen de bibliotheek en het Kulturhuset kreeg ik een wat glazige blik als antwoord. “Nee, dat waren twee hele verschillende dingen, die zaten nooit in hetzelfde gebouw”. Toen ik uitlegde dat wij in Nederland in de veronderstelling zijn dat dat in Scandinavië altijd combinatiegebouwen zijn werd daar een beetje lacherig op gereageerd. Heb ik dat nou gewoon altijd verkeerd begrepen of heeft de OBD ons altijd verkeerd voorgelicht?
*
Ik hoorde van bibliotheken in Australië en Denemarken dat ze hun leners een smsje sturen, twee dagen voordat hun geleend materiaal terug moet, als herinnering. Als de lener dat wil kan hij ook kiezen voor een mailtje in plaats van een smsje. (gratis!) Ik vind het een geweldige service die door de klanten zeer gewaardeerd wordt. Het kost je wel wat extra inkomsten want het scheelt een hoop boetegeld volgens de Australiërs maar volgens mij win je er zoveel goodwill mee, dat valt wel tegen elkaar weg.
*
Iets anders wat me opviel was dat alle bibliothecarissen die ik sprak (zowel uit Europa als uit de overzeese gebiedsdelen) de 23 dingen hadden gedaan of aan het doen waren. Er ontstond zelfs enige animositeit tussen de Amerikanen en de Australiërs over wie het uitgevonden had. Ik heb altijd gedacht dat het van Helene Blowers kwam maar blijkbaar liggen de wortels in Nieuw-Zeeland.
*
Op het congres liepen ook een aantal studenten van de Deense bibliotheekschool rond. Van een van hen hoorde ik dat het daar een 5-jarige, universitaire opleiding is. Ook in Denemarken loopt het aantal leerlingen terug, de twee Deense bibliotheekopleidingen hebben nu gezamelijk nog maar 7000 in plaats van 9000 leerlingen zoals 15 jaar geleden, heel verontrustend…. Een Amerikaanse studente vertelde dat het op haar universiteit nu heel hip is om bibliotheekvakken te volgen. Als je er een béétje bij wil horen moet je echt wel iets in die richting gedaan hebben. Ze reageerde oprecht geshockeerd toen ik zei dat in Nederland niemand (maar dan ook echt niemand) meer een opleiding volgt richting Openbare bibliotheken. Toch wel hoopgevend eigenlijk.
Hoop dat inmiddels duidelijk is dat het héél nuttig was in Kopenhagen?
Ha Tenaanval,
Vroeger zei men altijd dat alles wat in Amerika gebeurde hier 15 jaar later kwam. Hoe lang zou dat tegenwoordig zijn?
Groet van schrvrdzs
Hallo Tegenaanval,
Ik kan zeggen dat ik de nodige ervaringen heb met de bekende kulturhussen in Overijssel. Op dit moment doe ik namens de Nederlandse Taalunie een werstage in een bibliotheek in België (kan ik overigens iedereen aanraden eens te doen).
Wat mij aan je opmerking opvalt is dat hoe men het in Scandinavië beschrijft “combinatiegebouwen” een prima omschrijving is van hoe kulturhusen in de praktijk werken. Mijn ervaring is dat het in feite altijd eigen toko’s blijven en dat dit ook het manco in het systeem is.
Nu ik voor de Taalunie in België rond loop, ontdek ik hier het één na het andere kulturhus, alleen, worden ze hier helemaal niet zo genoemd. De Vlamingen kijken mij hier stomverbaasd aan en vragen mij zo af en toe: “jullie kennen in Nederland toch de kulturhusen?”, waarop ik hen erop wijs: ja die komen uit Scandinavië. Wij veramerikaniseren niet alleen bepaalde woorden, maar zijn inmiddels ook begonnen met het scandinaviseren van andere woorden. Hier combineren ze ook gebouwen en geven ze het een naam die bij de cultuurhistorische omgeving past. Ikzelf vind dit veel mooier als “kulturhus”. Maar goed, dit is mijn mening.
Misschien was het kulturhus een goed begin. En is het tijd voor evaluatie?
Ha Marjolein,
De uitdrukking combinatiegebouw was van mij, niet van de scandinaviërs.
Ik heb Kulturhus altijd een lelijk woord gevonden maar nu ik weet dat het in Denemarken niet eens gebruikt wordt vind ik het helemaal stom. Goed dat de Belgen hun eigen naam zoeken.