In de loopgraven van het bibliotheekwerk?
Gisteren schreven zowel Edwin als Jeroen een nogal pessimistisch / boos / teleurgesteld stuk over de vermeende loopgraven van het bibliotheekwerk. Wat precies de aanleiding voor de stukken was is me niet helemaal duidelijk. En of het toeval was dat ze allebei op dezelfde dag zo’n stuk schreven weet ik ook niet. Misschien hebben ze een vervelende ervaring gehad bij een van de talloze projecten waar ze samen zo energiek aan werken, dat kan. Of misschien hadden ze toevallig allebei een K-dag, dat kan ook.
De discussie op de site van het Bibliotheekblad naar aanleiding van de tirade van Rob Bruijnzeels tegen Fablabs in de bibliotheek zal daar ongetwijfeld iets mee te maken hebben. En daarbij helpt het niet dat de discussie nu uitsluitend via het internet gaat. Want “op papier” met iemand een gesprek voeren is ingewikkelder dan “in het echt”. Je krijgt sneller misverstanden en dingen die je zegt worden al snel groter dan je ze bedoeld had. Dat is bij mij tenminste al snel het geval.
Maar dat sommige mensen het woord loopgraven gebruiken snap ik wel. Het roept namelijk wel meteen een sterk beeld op. Zie bijvoorbeeld de reactie van de Formulemanager Landelijke Bibliotheekformule bij de peiling van Bibliotheekblad over de retailformule. Ze begint met te zeggen dat ze de hele discussie een non-discussie vindt en herhaalt nog maar eens dat bibliotheken in sommige dingen heus zelf wel een keuze mogen maken. Pats-boem, deur dicht. Einde discussie. Die er toch al niet was. En die er op deze manier dus ook niet zal komen. Want daar heeft deze formulemanager helemaal geen behoefte aan, ze wil niemand overtuigen en ook niet zelf overtuigd worden van iets maar ze wil gewoon haar formule uitrollen. En dat is haar goed recht. Daar wordt ze voor betaald. En als iemand de formule aanvalt, dan verdedigt de formulemanager die. Zo simpel is dat. En als je het hebt over verdedigen en aanvallen dan komen de loopgraven ook al snel om de hoek kijken.
We zijn als branche niet erg goed in discussies voeren, we hebben vooral allemaal een mening. Liefst allemaal een andere. En we zijn niet snel bereid om onze mening aan te passen maar we willen eigenlijk vooral snel iets met die mening gaan doen. Liefst iets praktisch, iets met een model, of een formule, of met etiketten desnoods. Eens rustig nadenken over de voor- en nadelen van die mening, eens peilen hoe anderen daar tegen aan kijken en dan die mening eventueel bijstellen doen we zelden. En dat is jammer. Want daarmee zou de branche een stuk sterker staan.
En ja, ik weet dat er heus wel discussies worden gevoerd. Binnenshuis. Als er over het business-model of het projectplan wordt gediscussieerd. En in de ledenvergadering van de VOB wordt zo te zien ook stevig gepraat. Maar dat blijft allemaal in hetzelfde kringetje. Terwijl ieder idee sterker wordt van tegenwind. Waarom zoeken we dat niet meer op? Waarom organiseren we die discussie niet beter? En dan niet via weer een digitaal platform, want dat discussieert niet lekker: dan wordt het weer meningen naar elkaar smijten. Maar gewoon, via een goed gesprek. Ideetje voor de volgende Bibliotheektweedaagse? Een paar ronde-tafel-gesprekken over nieuwe plannen, waarbij iedereen bereid is om te luisteren en zijn mening (of zijn plan) aan te passen.
En voordat daar weer onduidelijkheid over gaat bestaan: ik zeg hiermee niks over de stukken van Edwin en Jeroen, want ik weet gewoon niet waar die over gaan. Die waren alleen de aanleiding om mijn eigen frustratie over het gebrek aan discussie maar eens op te schrijven.
Dank je voor je mooie column. Hoe meer tegewind (ook in het leven), hoe sterker je wordt, maar heel veel mensen lijken daar niet van overtuigd Agnes Klitsie
Dag Jeannette,
Goede blog. De aanleiding voor mij vormde voor mij inderdaad de reacties op het artikel van Rob, maar dan vooral degene waarin werd gesteld dat er vooral maar niet gediscussieerd zou moeten worden, want dat zou slechts polariserend en loopgraafoorlogbevorderend werken. Ik sta daarom volledig achter je voorstel ronde tafels neer te zetten. Want laat ik vooropstellen dat ik het allerliefst deel waarmee ik bezig ben en in dat proces horen discussies thuis. En nee hoor, ik had allerminst een K-dag. Het was juist de tegenstelling tussen de lol waarmee ik aan projecten werk en de zure reacties daarop die me brachten tot m’n blogpost.
Vriendelijke groet,
Jeroen
We moeten inderdaad de discussie over dit onderwerp ondeling voeren. Er zitten zoveel interessante facetten aan. Kom op 2 april naar het congres dat de Brabantse Netwerkbibliotheek over The Makers Library, de kenniswerkplaats voor de lokale gemeenschap, organiseert in Poppodium 013 in Tilburg. Volgende week volgt een ‘save the date’ met het globale programma.
@Agnes,
Dank je.
@Jeroen,
Blij om te horen dat het geen structurele boosheid is :-).
@Marjan,
Dat klinkt interessant, dat congres. Ook toegankelijk voor niet-Brabanders?
Dag Jeanine,
Het congres is toegankelijk voor iedereen die zich een mening wil vormen over dit onderwerp en natuurlijk voor iedereen die al een mening heeft.
Het ochtendprogramma is engelstalig, vanwege één van de key notes, Louise Overgaard van Bibliotek Aarhus Denemarken.
Ha Jeanine,
Ik houd de dingen soms bewust vaag, maar kort gezegd komt het er op neer dat deze niet veel van doen had met bibliotheekwerk. Dat ik het aankaartte was vooral om te zeggen dat ik veel over tegenstellingen lees. Daar wind ik me dan eerst over op, om vervolgens te constateren dat ik het zelf ook nogal eens doe, met als illustratie een verhaal uit de privésfeer.
Ik vond en vind de reactie van Rob prachtig. Heb met hem ook vaak gesproken IRL en houd erg van zijn werk. Volgens mij zat dat ook wel in mijn reactie op zijn artikel.
Van goede gesprekken in het eggie houd ik ook wel, maar dat het in rondetafelgesprekken beter zou gaan dan online ben ik niet met je eens. Althans: ik vind dus zelf helemaal niets aan al die discussies in groepen. Heb tien jaar gekeken wat die opleveren en zag toch vooral dat ook daar een relatief kleine groep domineert. Online kun je dan tenminste nog even nadenken voor je wat schrijft, of juist niet…maar het dan nog wel meerdere malen teruglezen als dat nodig is. Online maakt het ook niet uit wie je bent of wat je doet: je kunt meedoen (als er tenminste geen sprake is van de zoveelste besloten groep).
De afwezigen hebben altijd ongelijk. Offline en online. Maar ik denk dat er simpelweg ook een grote groep is de discussie voorbij is, omdat het simpelweg niet zoveel uitmaakt of je je aan waagt of niet. De beslissingen vallen achter de schermen. Daarom is het niet verkeerd om zelf ook een route te kiezen, die wat onafhankelijker is. Maar hee, dat is ook maar een mening. Maar kan het niet laten ‘m te ventileren. Tikt nu eenmaal lekker weg, zo’n toetsenbord 🙂
Thanks!
Ha Ed,
Dank voor je uitgebreide reactie. Ik maakte me over jouw stuk ook niet zo’n zorgen hoor, had wel door dat het niet echt over de branche ging. Maar omdat ik je in het verleden wel vaker heb horen razen dacht ik dat er misschien toch iets op de achtergrond speelde.
Je hebt gelijk dat een digitale discussie open staat voor een bredere groep, dat het er niet toe doet wie je bent en wat je doet. En het is ook een voordeel dat je nog eens goed kunt nadenken voordat je wat schrijft. Maar helaas doet niet iedereen dat, veel mensen reageren snel en kort door de bocht en laten daarna niks meer van zich horen. Vandaar die vergelijking met loopgraven: mensen vertonen zich even, gooien een bommetje en duiken dan weer weg. Dan is er geen discussie mogelijk en dan blijft het bij oneliners.
Daar baal ik wel eens van. In een “echt gesprek” kun je niet zomaar weglopen en is er meer ruimte/gelegenheid voor nuance. Maar daar is de praktijk dan inderdaad weer dat daar vaak dezelfde hoofden zitten, dat is dan weer minder.
Dat vond ik zo mooi van die Innovatiedoedag: dat was een heel gemengde verzameling mensen die allemaal met hetzelfde bezig waren. In dat soort informele bijeenkomsten zie ik heel veel mogelijkheden voor de toekomst. Ook als een manier om de beslissingen die achter gesloten deuren vallen te beïnvloeden. Iemand moet het doen 😉