For All Your Grocery and Hardware Needs: Maison Laurent! (1905)  Originally uploaded by postaletrice

De Nieuwsbrief Nieuw Bibliotheekwerk is een uitgave van acht PSO’s en het Netwerk van Directeuren. In de wandelgangen staat hij bekend als de Nieuwsbrief van Wim want Wim Keizer schrijft die Nieuwsbrief zo’n beetje in zijn eentje vol.

De Nieuwsbrieven zijn meestal erg interessant: Wim doet verslag van bijeenkomsten variërend van de ledenvergaderingen van de VOB tot de Projectgroep Bibliotheekinnovatie. Allemaal bijeenkomsten waar ik zelf nooit naar toe ga maar dank zij zijn verslagen blijf ik toch enigszins op de hoogte van wat er beleidsmatig gebeurd in het land. En als er niets gebeurd gaat Wim op zoek naar het nieuws, zoals het een goede journalist betaamd. Wim heeft duidelijke opvattingen over wat een bibliotheek zou moeten zijn en hij is kritisch, dat maakt zijn Nieuwsbrieven zeer leesbaar.

In het laatste nummer van de Nieuwsbrief (oktober 2009) doet Wim in zijn afsluitende opiniestuk een hartstochtelijke oproep om het maatschappelijke doel van de openbare bibliotheken weer meer op de voorgrond te zetten. Ik heb mij daar ook al vaker druk over gemaakt, dus ik herhaal Wims oproep graag.

Beste collega’s, we zijn geen winkel, we hebben niet als hoogste doel het aantal uitleningen op te krikken of zo veel mogelijk bezoekers het bibliotheekcafé binnen te lokken. We hebben maatschappelijke doelen, waar we subsidie voor vragen. Daar moet de gebruiker helemaal niet centraal in staan, maar het te bereiken maatschappelijke doel. Daar zijn inderdaad ook gebruikers bij betrokken, maar dat is iets anders dan “de gebruiker centraal”. Zoals in het onderwijs niet het kind maar de lesstof centraal moet staan, moet in het openbare bibliotheekwerk niet de gebruiker maar het aan het maatschappelijke doel gekoppelde product of de aan het maatschappelijke doel gekoppelde dienst centraal staan. Levenslang leren was en is een belangrijk doel, niet levenslang amuseren. Marketing moet ten dienste staan van het doel, niet omgekeerd, heb ik ooit geleerd in een cursus “marketing voor non-profit-organisaties”. Wie goed geïnformeerd wil zijn, zal daar zelf heel veel moeite voor moeten doen en levenslang onbevangen moeten blijven vragen: wie, wat, waar, wanneer, waarom en hoe? En niet te gauw tevreden moeten zijn met de antwoorden. Het eist veel aandacht, rust en concentratie. Dat kan er niet vroeg genoeg worden ingehamerd. Met name over abstracte zaken blijft lezen essentieel.

Bart Drenth van Berenschot pleitte er onlangs voor als doel van mediawijsheid vast te stellen dat de Nederlandse kinderen en de Nederlandse volwassenen de best geïnformeerde mensen ter wereld worden. Ik vind dat een heel mooi doel en nodig iedereen uit er fundamenteel over na te denken hoe we dat doel het beste kunnen bereiken en welke rol de openbare bibliotheek er naast andere instellingen wel of niet in zou kunnen spelen.

Bijdragen zijn, zoals altijd, van harte welkom.

Ik ben het niet helemaal eens met Wim en ik vind Barts voorstel nogal ambitieus, maar waarom ook niet. Laten we eens ambitieus zijn en ons weer druk maken over de inhoud. Laat de bibliotheek zich omvormen tot een centrum waar mensen naar toe gaan om zich te ontwikkelen, laten we onze band met het onderwijs verstevigen, laten we actief op zoek gaan naar waar we mensen écht mee kunnen helpen en versterken. Dan zijn we pas echt maatschappelijk relevant. Daar ga ik wel voor…