De bibliotheek als facilitair bedrijf
Het lijkt wel of bibliotheken zich steeds meer ontwikkelen tot een facilitair bedrijf met als doel om zo efficiënt mogelijk zoveel mogelijk boeken uit te lenen en eventueel om zoveel mogelijk internetverbindingen weg te zetten. Alle automatiserings-, digitaliserings- en marketingacties hebben een kwantitatieve insteek: zoveel mogelijk gebruikers erbij, zo min mogelijk leden verliezen etc.
Dat is begrijpelijk want daar zijn we goed in, in logistiek en in praktische dingen. Maar dat is niet waarom de bibliotheken ooit zijn opgericht en waarom we volgens de Unesco zo belangrijk zijn. Het is ook niet waarom de jongens uit Delft internationaal zo bewonderd worden. Onlangs nog op het ALA congres in Chicago. Hun motto is Make Stories, Tell stories, Keep stories en volgens mij is hun boodschap dat het in een bibliotheek niet gaat om boeken maar om verhalen en dat het niet uitmaakt hoe die verhalen gebracht worden: op papier, digitaal of in een game. Een actieve houding is daarbij vereist. Maar bibliotheken zitten nu nog teveel op het passieve Keep-gedeelte van de boodschap.
Edwin blogde vorige week naar aanleiding van een stuk over het doel van de bibliotheek in de Christian Science Monitor en de reacties daarop bij de ALA en in de krant. De meeste reacties gaan in op de nogal boude uitspraken die de schrijver doet over het gebruik van internet en games in de bibliotheek en over de veranderde rol van de bibliothecaris. Veel interessanter vind ik wat hij schrijft over de koffieochtenden die hij in zijn schoolbibliotheek organiseert. Elke maandag ochtend “lokt” hij leraren en studenten met gratis koffie en probeert hij een gesprek op gang te brengen. It is through that humane, humorous connection that we are trying to win back hearts and young minds to the library. At the coffee center, I am able to meet and talk with students about, oh, maybe Plato or Japanese Noh theater or the paintings of Jasper Johns. And that is exactly one of the blessings of a library. Before librarians put themselves out of business one printout at a time, libraries must explore similar creative ways to engage the community without dumbing down their mission. There is a way for libraries to uphold their noble purpose. They must carefully balance wants and needs of the community – they must stop being one-stop shopping centers.
Het klinkt een beetje sukkelig (hoeveel scholieren zouden zin hebben in een gesprek over Japans Noh theater) maar het principe lijkt me heel lovenswaardig. Share stories. Als de bibliotheek echt een One-stop shopping center wordt gaan klanten zó naar een ander winkelcentrum als dat betere service levert. Want als het gaat om efficiency en kwaliteit zullen we de strijd altijd verliezen van Bruna, Bol.com of Google, daarom moeten we ons veel sterker richten op waar onze kracht zit (nog wel) en dat is persoonlijk contact en toegevoegde waarde. Verbindingen leggen (letterlijk en figuurlijk) en balanceren tussen wat het publiek vraagt en wat wij belangrijk vinden. Tussen volksverheffing en entertainment. Tussen het grote verhaal en het kleine leed.
Share stories. Zoek de relevantie voor de gemeenschap. Zo hou je de bibliotheek levendig en relevant. Lijkt me een schitterende uitdaging. Wie gaat hem aan?
Mooi stuk, Tenaanval. Maar zijn we hiertoe in staat? Weten we genoeg om met mensen te praten; hebben we eigenlijk wel wat te vertellen? Ik bedoel ‘wij als bibliotheekmensen’? Het is nogal wat, waar je op doelt. Daarvoor heb je, denk ik, een opleiding nodig. Ligt daar dan niet eerst de uitdaging? Ik bedoel dat er een gedegen opleiding komt waar je leert om ‘verhalen te delen’? En laten we a.u.b. ook niet vergeten dat elk boek een verhaal vertelt. Persoonlijk lees ik i.h.a. liever een boek dan dat ik naar een bibliothecaris luister… Maar dat kan veranderen.
Groet, schrvrdzs
Schrijver,
Tuurlijk vertelt elk boek een verhaal. Maar het is wel handig als er iemand is die je wijst op een bepaald boek, of die je vertelt dat er ook andere boeken zijn met hetzelfde verhaal. Of met een verhaal dat beter past bij jouw situatie.
Ik bedoel ook niet dat de bibliothecaris verhalen moet gaan vertellen. Maar heb jij zelf niet ooit verzucht dat het zo leuk zou zijn om in een bibliotheek mensen te treffen waarmee je een goed gesprek over een boek zou kunnen hebben?
En ja die opleiding. Ik heb mijn hoop gevestigd op de Library School maar ik ben bang dat het daar niet deze kant op gaat maar dat ze daar gaan verzanden in eindeloze navelstaarderij. (call me a cynic..)
Ha Tenaaval,
Het was even een snelle lunchpauzereactie, dus niet zo goed overdacht. Inderdaad heb ik wel eens verzucht dat het fijn zou zijn als je in de bibliotheek over boeken kon praten. Of dat met de bibliothecaris zou zijn of met een andere lezer maakt me niet zoveel uit, maar ik zou het zeker waarderen als de bibliotheekmedewerkers veel van boeken zouden weten.
Is de ‘Library School’ die nieuwe opleiding voor mensen met vernieuwende ideeën? Dan lijkt de kans me niet zo groot dat ‘praten over boeken’ daar een vak wordt. Behalve misschien als het als vernieuwend idee gezien gaat worden, wat het toch eigenlijk is.
Tegen cynisme heb ik niks zoals je weet. Integendeel, het is me liever dan ongefundeerd optimisme.
Groet, schrvrdzs
Excuus voor het onjuist schrijven van je naam.
Ha Tenaanval,
Nou las ik vanavond een ingezonden brief in NRC Handelsblad over de strandbibliotheek en ik dacht: zo had Tenaanval het ook kunnen zeggen.
Groet, schrvrdzs
Ha schrijver,
Vond het zelf wel een goed briefje 🙂
Terecht! (Mijn enige ingezonden brief ooit ging ook over de bibliotheek.)