Tenaanval

Tenaanval

Over bibliothecarissen, bibliotheken, leesbevordering en soms over kunst

doel

All of the posts under the "doel" tag.

De bibliotheek tegen de eenzaamheid

eenzaamheid almereWie het precies was weet ik niet meer, misschien was het Paul van Royen of iemand bij een gemeente, maar een jaar of 6 geleden zei een keer iemand tegen me dat uit onderzoek was gebleken dat er steeds meer eenzame mensen in Nederland kwamen. “Daar zouden de bibliotheken zich eens op moeten richten. Die zijn daar uitermate geschikt voor. Let op mijn woorden: over een paar jaar willen gemeentes dat bibliotheken voorzieningen gaan treffen voor eenzame bewoners.”

Ik vond het toen een tamelijk bizarre opmerking. Bibliotheken kwamen net uit al hun fusieprocessen en waren vooral druk bezig met zichzelf: scheiding in frontoffice en backoffice of toch functiespecialisten, vraagontwikkeling en inrichtingsconcepten. Eenzamheid bestrijden leek me heel erg vaag en soft en bepaald niet des bibliotheeks.

Inmiddels denk ik daar anders over. Heel langzaam ben ik tot inzicht gekomen (zie ook de 1825 dagen). Maar ik werd in dat idee bevestigd na een gesprek met een ouderenwerker vorig jaar. Die vertelde dat ze onlangs op huisbezoek was geweest bij een mevrouw die had gezegd dat ze het zo jammer vond dat de bibliotheek in Sassenheim niet op zondag open was, zoals in Lisse. “Want nu kan ik nergens naar toe op zondag. Ik wil niet naar de ouderensoos, want dan ziet iedereen dat ik eenzaam ben. En naar de bibliotheek kun je gewoon gaan zonder dat opvalt. Maar ja, dat kan niet in Sassenheim.”

Slik. “Ja”, zei die ouderenwerker “dat had ik ook niet verwacht. Misschien moeten we toch een keertje praten over wat er zoal leeft”. Ja, moeten we misschien toch een keertje doen…

Jeanine Deckers 14 januari 2013 8 Comments Permalink

De bibliotheek van het mededogen

De openbare bibliotheek is op zoek naar legitimering. Er komen minder mensen naar de bibliotheek en vanuit onze financiers komt steeds vaker de vraag naar “waarom daar eigenlijk belastinggeld naar toe moet”. Voor dat “daar” kun je van alles lezen: waarom moeten jullie zo nodig lezingen organiseren, waarom zijn kinderen gratis lid of waarom kopen jullie nog zoveel boeken want alles gaat tegenwoordig toch digitaal? Blijkbaar is het onze opdrachtgevers niet duidelijk waar een bibliotheek voor is en dat is niet zo gek want we hebben er zelf moeite mee, met waar we nou eigenlijk voor dienen.

We zijn ooit (eind 19e, begin 20e eeuw) opgericht vanuit een ideaal, om een positieve bijdrage aan de samenleving te leveren. De maatschappij is sinds die tijd sterk verandert: een veel grotere groep mensen heeft toegang tot heel veel meer informatie dan honderd jaar geleden. Maar volgens mij betekent dat niet dat we die oorspronkelijke gedachte moeten loslaten, ik denk dat we er nog steeds moeten zijn voor de mensen die het minder goed getroffen hebben. Da’s een andere groep dan toen maar dat maakt ze niet minder belangrijk.

Ik pleit voor een bibliotheek van het mededogen. Voor een bibliotheek die mensen helpt die moeite hebben met hun weg te vinden in de samenleving, door omstandigheden of  omdat ze zo geboren zijn. Waarbij het belangrijkste woord Helpen is en niet Leveren.  Een bibliotheek die zich richt op laaggeletterden, gehandicapten of andere zwakke groepen. Die meer doet dan alleen maar passief boeken uitlenen maar actief hulp verleent, die kwetsbare groepen opzoekt en die ondersteunt.

Daarmee zeg ik niet dat we moeten ophouden met het uitlenen van boeken of ons moeten afkeren van onze traditionele doelgroepen. En ik wil ook niet alle hoogopgeleide 40-ers wegsturen maar ik denk wel dat de “digital natives” onze hulp niet zo erg nodig hebben, in tegenstelling tot andere groepen. En ik denk dat we ons in de geest van het Unesco-manifest op die zwakkeren zouden moeten focussen. De bibliotheek zou een plaats moeten zijn van mededogen, waar mensen  sterker uitkomen, waar ze geholpen worden of op zijn minst in zichzelf bevestigd worden. Vanuit de oude verheffingsgedachte, maar dan aangepast aan de moderne tijd.

We doen natuurlijk al van alles voor kinderen en zwakke lezers maar we zouden veel meer moeten doen voor meer doelgroepen. In het buitenland zijn mooie voorbeelden te over. Dat mededogen, daar zie ik een mooie opdracht in.

Jeanine Deckers 30 juli 2011 1 Comment Permalink

De bibliotheek is goed voor je….

…. waarom zeggen we dat niet wat vaker? Van de bibliotheek en van lezen wordt je slimmer en dat is goed voor je.

Dit filmpje heeft Americans for the Arts twee jaar geleden gemaakt in het kader van een promotiecampagne voor kunsteducatie. Ik dacht eerst dat het over gezond eten ging, maar de clou is dat hiermee tegen ouders gezegd wordt: je zorgt er ook voor dat je kind gezond eet, waarom zorg je er dan niet voor dat het voldoende kunst tot zich neemt? (de link tussen yoghurt en gezond eten zou ik niet direct leggen maar is waarschijnlijk typisch Amerikaans) Voor die campagne is ook nog een ander filmpje gemaakt over het belang van klassieke muziek.

Je kunt vraagtekens zetten bij de effectiviteit van de filmpjes maar ze geven wel een belangrijke boodschap af: kunst is belangrijk, zeker voor de ontwikkeling van kinderen. Waarom zeggen wij dat niet wat vaker over onszelf? Waarom moet het altijd gaan over bezoekersaantallen en ledenwervingsacties?

En waarom moet de bibliotheek altijd “niet saai” zijn? Hoezo saai? Wat is er mis met saai? In NEMO werd gisteravond The night of the nerds georganiseerd. Een geniaal feest met inhoud. 

Geen idee of het een succes was, maar alleen al het feit dat een techniek museum de naam nerds als geuzennaam gebruikt vind ik geweldig.

Kunnen we een voorbeeld aan nemen. Laten we eens ophouden met zo krampachtig “hip” te doen maar ons gewoon concentreren op waar bibliotheken ooit voor opgezet zijn: om mensen te helpen zichzelf slimmer te maken. Om kinderen te stimuleren bij het lezen en om ze de kans te geven om veel te lezen. Om mensen die dat nodig hebben te helpen bij het vinden van informatie op wat voor manier dan ook. Niet als stunt of als actie, maar omdat we dat als opdracht aan onszelf zien en omdat we een onbedwingbare drang tot opvoeden en onderwijzen voelen. Daarom is de bibliotheek belangrijk lijkt me.

Nawoord: het feest was blijkbaar een succes: er zijn duizend jongeren op afgekomen volgens de organisatie. Nerds rule in NEMO.

Jeanine Deckers 10 oktober 2010 8 Comments Permalink

get_footer() ?>